تحلیلی بر وقایع صحنه عملیات خوزستان در سال اول جنگ(9)

بخش یکم – تشریع وقایع

فصل یکم

5 – شواهد و قرائن تجاوز و زمینه سازی عراق برای شروع جنگ

الف – صحنه سازی های دیپلماتیک

• ایذاء و اخراج و مصادرۀ اموال منقول و غیر منقول حدود پنجاه هزار نفر از اتباع شیعه مذهب عراق به اتهام ایرانی الاصل بودن آنها.
• ایجاد تضییقات عدیده جهت مسافرت ایرانیان به عتبات مقدسه
• ایجاد مزاحمت و محاصرۀ اقامتگاه علمای برجسته و روحانیون ایرانی که در عتبات مقدسه به سر می بردند.
• حمله به مدارس ایرانی و دستگیری عده ای از معلمین به دنبال ضرب و شتم و زندانی کردن آنها و خانواده های آنان.
• ایجاد مزاحمت برای اعضاء سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد و حمله به محل سکونت آنان بدون رعایت موازین بین المللی.
• پناه دادن به بسیاری از ضد انقلابیون فراری به عراق و وابستگان رژیم گذشته ایران.
• تأسیس رادیوهایی به زبان های فارسی، ترکی، ارمنی، کردی، ترکمنی، بلوچی، عربی جهت تحریک اقوام ایرانی و ایجاد تفرقه و فتنه های مذهبی در داخل ایران.
• ایجاد دفتر به اصطلاح آزادی بخش خوزستان و کوشش مذبوحانه ای برای تحریک ایرانیان عرب زبان علیه جمهوری اسلامی ایران.
• چاپ نقشه های جعلی استان خوزستان و تغییر اسامی شهر های منطقه.
• اظهارات و اعمال تهدید آمیز مانند:

الف) صدام در فروردین ماه 1359 در اجتماعی در شمال عراق گفت: عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود با ایران را حل کند.

ب) فسخ یک جانبۀ معاهدۀ 1975 توسط رژیم عراق

پ) اظهارات صدام در فروردین ماه 1359 در مصاحبه با خبرگزاری ها که برای جلوگیری از جنگ بین ایران و عراق سه شرط را به شرح زیر اعلام نمود:

«1» خروج بی قید و شرط ایران از جزایر تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی.

«2» بازگردانیدن دنباله شط العرب به حالت قبل از معاهده 1975.

«3» به رسمیت شناختن، عربی بودن استان خوزستان (با نام جعلی)

«4» صدام در 12/2/1359 طی سخنرانی اعلام کرد : “نه خمینی و نه هیچکس دیگری نمی تواند مانعی در راه ارتش ما باشد”.

• اعزام عده ای از خبرابکاران آموزش دیده عراقی به داخل خاک ایران در لباس ایرانیان اخراجی به منظور خرابکاری در مراکز حیاتی.
• نشریه آلمانی اشپیکل نوشت: “دلایل بسیاری وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران در یک جنگ مسلحانه با عراق شکست می خورد. عراق امیدوار است که با پیروزی نظامی بر ایران، موقعیت خود را در کشورهای عربی تقویت کند و آنچه مهم تر است ادعای حکمرانی خود را بر خلیج فارس تضمین نماید”.
• رسانه های خبری گزارش دادند: اطلاعات دقیق موکداً حاکی است که ایالت عربستان (خوزستان) در ایران، احتمالاً شاهد انقلاب سترگی علیه رژیم ایران خواهد بود که هدف آن جدایی این ایالت از سرزمین ایران و بازگرداندن هویت عربی آن به عنوان یک کشور مستقل می باشد.
• هرالد تربیون نوشت: “در صورت بروز یک جنگ، عراق ممکن است از حمایت چریک ها و اعراب ساکن منطقه خوزستان برخوردار گردد.
• نیویورک تایمز در 10/2/1359 نوشت: “عده ای معتقدند چشم انداز جنگی با کشور نیرومند (عراق)، شاید ایران را وادار سازد در سیاست خود تجدید نظر کند.
• در اواخر اسفند ماه 1358 شرکت بیمه لویدز انگلستان حق بیمه کشتیرانی را چند برابر افزایش داد تا بدینوسیله همصدا با عراق آغاز جنگ تحمیلی را از پیش به جهانیان اعلام کرده باشد.

ب – اقدامات و تحریکات نظامی عراق

• احداث پاسگاه های جدبد مرزی و تقویت پاسگاه های قدیمی مرزی
• احضار متولدین سال های 1955-56 عراق برای خدمت احتیاط در تاریخ 15/9/58
• فراخوانی نیروهای ذخیره ارتش عراق به جز افراد ایرانی الاصل
• پرداخت مبلغ یکصد میلیون دلار به کشور اردن برای ایجاد تسهیلات عبور وسایل جنگی از طریق بندر عقبه.
• انتقال هواپیماهای نظامی و مسافربری از عراق به فرودگاه های عربستان و اردن بمنظور حفظ سلامت آنها.
• انتقال کشتی های باری و تجاری عراق از اروندرود و بندر بصره به بنادر و مناطق دیگر.
• تغییر نام و محل ثبت کشتی های تجاری عراق به منظور مصون ماندن از واکنش احتمالی ایران.
• تخریب لوله های نفت ایرانتوسط عوامل خرابکار رژیم بعث.
• نقل و انتقال گسترده نیروهای ارتش عراق در تمام و سراسر خطوط مرزی.
• رزمایش یگان های ارتش عراق در مناطق و سرزمین های مشابه ایران
• در 18/5/59 یک گردان تانک عراقی از بصره به تنومه وارد و در مقابل شلمچه مستقر گردید.
• استقرار یگان های نظامی و ایجاد مواضع در سرتاسر مرز.
• در شهریور ماه 1359 عراق به طور متناوب بیشتر شهر های مرزی ایران از جمله قصر شیرین و سومار و مهران و خرمشهر را زیر آتش سلاح سبک و سنگین خود قرار داد.
• در 13/6/59 سی نقطه از شهر قصر شیرین بمباران شد.
• در 16/6/59 ارتفاعات خان لیلی را تصرف کرد.
• در 19/6/59 ارتفاعات میمک را تصرف کرد.
• در 20/6/59 صدام در جلسه هیئت دولت اعلام کرد که مصمم به بازپس گیری سرزمین های غصب شده از سوی ایران است.
• در 23/6/59 روزنامه الثوره عراق نوشت در پی سه روز نبرد، نیروهای عراقی موفق شدند 210 کیلومتر از مناطق مرزی ایران و عراق را تصرف کنند.
• در 24/6/59 عزت ابراهیم الدوری معاونت ریاست شورای انقلاب عراق در رم اعلام کرد: “عملیات جنگی این کشور در مرزهای ایران برای بازپس گیری 1300 کیلومتر مربع از خاک متعلق به عراق تا پایان هفته جاری خاتمه خواهد یافت”.
• عراق پس از انجام عملیات نظامی در مرزها طی یادداشتی به ایران یک هفته مهلت داد تا سرزمین های این کشور را بازپس دهد.
• در شهریورماه 1359 برخوردهای مرزی شدت یافت، پرواز هواپیماها افزایش چشمگیری داشت، فعالیت های مهندسی و جاده سازی در مرز قابل محسوس بود.
• در 25/6/59 درگیری نظامی در منطقه سمیده و فکه شدت یافت، در همین روز نیروهای سپاه در هورالعظیم به مدت 7 ساعت با نیروهای عراق درگیر شدند.
• در 26/6/59 چاه شماره 7 واقع در منطقه سمیده (حدود فکه) زیر آتش شدید قرار گرفت.
• در شهریور ماه ثبت تیر با گلوله های دودانگیز فزونی یافت.
• در 26/6/59 پاسگاه های رشید، طاووسیه، صفریه توسط عراق تصرف شد.
• همزمان با فعالیت های فوق ارتش عراق نسبت به خرید تسلیحات، توسعه سازمان یگان های خود، طرح ریزی و تمرین و استقرار در مناطق تاکتیکی مشغول بود.
• قبل از تهاجم بیش از 637 بار به وسیله آتش توپخانه، تانک و بمباران هوایی، اراضی، مناطق و پاسگاه های مرزی، روستاها و شهرهای مرزی را مورد تهاجم قرار داد یقیناً به منظور وادار نمودن ایران به واکنش و مآلاً توجیه تجاوز و حمله سراسری و گسترده خود.

پ – زمینه سازی برای شروع جنگ

در زمانی که ارتش ایران به علت شرایط انقلاب و درگیری های متفرقه با ضدانقلاب داخلی فاقد هرگونه توان نظامی بازدارنده علیه یک تجاوز خارجی بود، عراق با پشتیبانی کشور های بلوک شرق (سابق) و غرب در حال تجهیز هرچه بیشتر ارتش خود به مدرن ترین سلاح های روز و عقد قرارداد های نظامی و تسلیحاتی با کشورهای مختلف جهان بود. اهم فعالیت های عراق در این زمینه شامل موارد زیر است:

• عقد قرارداد های سنگین تسلیحاتی با کشور های مختلف و به ویژه خرید هواپیماهای جنگی.
• احداث فرودگاه ها و راه های مواصلاتی.
• برگزاری دوره های مختلف آموزشی برای پرسنل ارتش.
• احضار متولدین سال های 1955 و 1956 برای خدمت احتیاط.
• احضار نیروهای ذخیره ارتش به استثناء افراد ایرانی الاصل.
• برقراری روابط سیاسی نزدیک با کشورهای عرب منطقه که تا قبل از این از سوی عراق کشورهای مرتجع نامبرده می شد.
• اعلام منشور عربی صدام دایر بر رفع اختلافات بین دول عربی.
• تلاش همه جانبه به منظور ارائه و تثبیت بغداد، به عنوان مرکز تصمیم گیری های جهان عرب.
• استقرار تمام ظرفیت آموزشی ارتش عراق در مرزهای شرقی و مجاور ایران.
• تهیه نشریه های آموزشی و تبلیغی با تیکه بر توصیه های آموزشی ویژه در زمینۀ روحیه و روانی و عملیات تهاجمی و ایجاد خصومت بین عرب و پارس.
• نامگذاری عملیات تهاجمی خود به نام قادسیه صدام که یادآور فتوحات اعراب مسلمان صدر اسلام می باشد. و در حقیقت نوعی بیان سمبولیک و هیجان آور پیروزی اعراب بر ایران است و به راه انداختن نوعی عملیات روانی علیه ایران.
• فشار سیاسی به ایران جهت پذیرفتن شرایط عراق و در انزوا قرار دادن ایران.
• کوچ اجباری ده ها هزار نفر از شهروندان مسلمان خود به دلیل ایرانی الاصل بودن.
• متهم نمودن ایران به عدم پایبندی به قرارداد 1975 الجزایر.