تحلیلی بر وقایع صحنه عملیات خوزستان در سال اول جنگ(37)
بخش یکم - تشریع وقایع

فصل سوم

ادامه عملیات نصر

جابه جایی یگان های لشکر ۱۶ زرهی، در منطقه حمیدیه – سوسنگرد توجه نیروهای دشمن را به خود جلب نمود و در هفتم دی ماه دشمن از خود عکس العمل نشان داد و عناصری را از دهلاویه به کرانه رودخانه نيسان اعزام کرد. ظاهرا سربازان دشمن قصد داشتند از نهر نیسان به سمت هویزه پیشروی نمایند و جاده هویزه سوسنگرد را قطع کنند، این اقدام تهدیدی جدی برای عملیات نصر محسوب می شد، بنابراین به درخواست لشکر ۱۶ زرهی، در هشتم دی ماه ، گردان ۲۵۲ سوار زرهی آن لشکر از منطقه دزفول و شوش به منطقه سوسنگرد تغییر مکان داد تا تأمین کرانه شرقی نهر نيسان را در غرب جاده سوسنگرد هویزه برقرار سازد، به علاوه لشکر ۱۶ زرهی یک گروه رزمی گردانی از تیپ 3 آن لشکر را در منطقه جلالیه در ۱۵ کیلومتری شرق سوسنگرد و در منطقه گسترش تیپ ۲ لشکر ۹۲ زرهی مستقر کرد تا چنانچه نیروهای دشمن پیش از تک نیروهای جمهوری اسلامی اقدام به تک مختل کننده نمودند یگانی برای عکس العمل در منطقه نبرد موجود باشد، ضمنا به تیپ ۵۵ هوابرد که در منطقه دزفول – شوش مستقر بود نیز دستور داده شد تا با هماهنگی لشکر ۱۶ از منطقه سوسنگرد شناسایی به عمل آورد و برای وارد عمل شدن احتمالی در این منطقه آمادگی داشته باشد. با وجود اقدامات و پیش بینی های انجام شده هنوز امکان اجرای تک مختل کننده به وسیله نیروهای عراقی وجود داشت.

در ساعت ۲۰۰۰ روز ۱۲ دی ماه جهت آخرین بررسیها، جلسه ای با حضور فرماندهان لشکرهای عمل کننده ارتش و افسران عملیات و فرمانده سپاه پاسداران اهواز در قرارگاه گروه جنگهای نامنظم در ساختمان استانداری اهواز تشکیل شد. در این جلسه ضمن تبادل نظر در مورد عملیات آینده، آخرين هماهنگی ها به عمل آمد و سرانجام تا تاریخ ۱۴ دی ماه آخرین مراحل طرح ریزی و آمادگی پایان یافت. در این روز ۳۰۰ رزمنده پاسدار که در دو گروه ۱۵۰ نفری سازمان یافته بودند به لشکر ۱۶ زرهی اعزام گردیدند و هر گردان زیر امر یک تیپ قرار گرفت. آخرین هماهنگی به عمل آمده شامل موارد زیر بود:

(۱) مناطق مین گذاری شده به وسیله نیروهای مردمی، مشخص گردد

۲) سپاه پاسداران عناصری را برای پوشش جناحها به تیپ 1 و 3 مأمور کند.

(۳) به منظور حفظ سمت تک، تعدادی از افراد سپاه و بسیج مردمی به عنوان راهنما به تیپ های تک کنندۀ تا ردۀ گروهان و دسته اعزام شوند.

(۴) افراد نیروهای بسیج هر گونه اطلاعات که درباره منطقه عملیات و دشمن دارند در اختیار فرماندهان ارتشی قرار دهند.

برابر اخبار جمع آوری شده، نیروهای عراقی هر روز تا ساعت ۸ صبح انتظار تک نیروهای ایرانی را داشته و پس از آن با اطمینان به این که حمله ای صورت نخواهد گرفت به استراحت می پرداختند. از سوی دیگر چون روز ۱۵ دی ماه ۱۳۵۹ مصادف با ۲۸ صفر و روز رحلت حضرت رسول اکرم (ص) بود احتمال داده شد که در این روز نیروهای دشمن انتظار حمله را نخواهند داشت با این ملاحظات ساعت ۱۰۰۰ آن روز به عنوان زمان تک تعیین گردید تا نیروهای عراقی غافلگیر شوند.

در تاریخ ۵۹/۱۰/۱۳ لشکر ۱۶ طرح عملیاتی تیپ ۳ را بررسی و دستوری به شرح زیر جهت اصلاح طرح تیپ صادر نمود:

طرح تیپ بررسی شد تدبیر لشکر تک جبهه ای نیست با توجه به اینکه یگان های تیپ ۱ در جنوب کرخه کور (شرق هویزه) مستقر و عمل خواهند کرد تک خود را به جناح چپ دشمن طرح ریزی نمائید. |

ف ل ۱۶ قزوین در منطقه

در تاریخ 13/10/59 لشکر ۱۶ دستوری به شرح زير صادر نمود:

طرح عملیاتی فاتح و امریه شماره ۳۸ ب س 13/8.

نقشه: ۵۰۰۰0 سوسنگرد.

  1. در سازمان رزمی تغییری داده نشده است
  2. تیپ ۱ در جنوب کرخه کور و شرق هویزه مستقر گردیده
  3. تیپ ۳ و گردان های توپخانه مواضع خود را اشغال نموده انده
  4. مأموریت بدون تغییر
  5. تیپ 1، گروهان سوار زرهی زیر امر را در جناح راست خود از مختصات (78-22) تا (79- 17) مستقر سازید.
  6. تیپ 2؛ جناح راست لشکر را از سوسنگرد تا هویزه تأمین نمائید.

فرمانده لشکر 16. سرهنگ ستاد لطفی

بلاخره در ساعت 15:00 روز 14/10/59 لشکر ۱۶ دستور جزء به جزء شماره ۱۲ را به شرح زير صادر کرد:

مدرک: طرح عملیاتی فاتح و امریه شماره ۳۸ ب س 13/8

نقشه: ۱:۵۰.۰۰ سوسنگرد در سازمان رزمی تغییری داده نشده

  1. یگانها در مواضع مربوطه مستقر گردیده اند. ٢
  2. . مأموریت : اجرای مرحله یکم طرح عملیاتی فاتح.3.
  3. تیپ ۱ زرهی: در محور شیر ۱ تک نموده نیروهای دشمن را منهدم کرانه جنوبی کرخه کور را تأمین نمائید آماده باشید بنا به دستور تک نموده پادگان حمید را تصرف نمائید

۴. تیپ ۲: در مواضع فعلی پدافند نمائید و محور سوسنگرد – هویزه را تأمین نمائید آماده باشید بنا به دستور تیپ ۱ را دنبال نمائید.

۵. تیپ ۳: در محور شیر ۲ تک نموده نیروهای دشمن را منهدم و کرانه شمالی کرخه کور را تأمین نمائید آماده باشید بنا به دستور از کرخه کور عبور در جناح چپ تیپ ابه سمت شرق تک را جهت تصرف پادگان حمید ادامه دهید.

۶ توپخانۀ لشکری: آماده باشید در ساعت (۱۵ – س) آتش تهیه را شروع نمائید پس از اجرای آتش تهیه یگانها را پشتیبانی نمائید. رسید اطلاع دهید. پیوست به انضمام یک قطعه کالک منع آتش.

ف ل ۱۶. سرهنگ لطفی

پ – اجرا و هدایت عملیات نصر:

روز یکم نبرد ( ۵۹/۱۰/۱۵ )

در ساعت ۱۰۰۰ روز ۱۵ دی ماه ۱۳۵۹ ، تک لشکر ۱۶ زرهی به مواضع دشمن آغاز شد. یک گروه رزمی از لشکر ۹۲ زرهی نیز با استفاده از پل نصب شده بر روی کارون در منطقه فارسیات، از این رودخانه عبور کرد و گروه رزمی دیگری از این لشکر از کرانۀ غربی کارون در محور ملیحان، به سمت غرب پیشروی خود را آغاز نمود. زمانی که تانک های یگان جلودار این گروه رزمی به تیررس موشک های ضد تانک رسیدند دشمن بر روی آنها آتش گشود و تعدادی از تانک های لشکر ۹۲ زرهی مورد اصابت قرار گرفتند و گردان سوار زرهی این لشکر نیز که از کارون عبور کرده بود، در غرب این رودخانه متوقف شد، هر چند حرکت در همان آغاز عملیات متوقف گردیده بود ولی با عبور از کارون و استقرار در غرب آن، جناح شرقي لشکر ۵ مکانیزه عراق را مورد تهدید قرار داد و بدین وسیله از به کارگیری نیروهای این لشکر در منطقه کرخه کور موقتا ممانعت به عمل آورد.

جان لشکر ۱۶ زرهی با روحیه فوق العاده بالا در منطقه مربوطه، عملیات را آغاز بودند و با سرعت به سمت مواضع دشمن در کرانه کرخه کور پیشروی کردند. تیپ ۳ این ایک با عبور از خط تیپ ۲ لشکر ۹۲ زرهی در جنوب جادۂ حمیدیه – سوسنگرد، در سانت ۱۰۲۵ با دشمن متجاوز درگیر شد. همان گونه که پیش بینی می شد نیروهای دشمن غافلگیر شدند. افراد دشمن که انتظار تک در ساعت ۱۰۰۰ را نداشتند به محض این که از تک نیروهای ایرانی آگاه شدند آثار شکست در آنها آشکار گردید و سراسیمه شروع به فرار نمودند و تعدادی از آنها در حالی که لباس کامل نظامی بر تن نداشتند به اسارت در آمدند. سرعت پیشروی لشکر ۱۶ زرهی غیر قابل تصور و غافلگیرانه بود به نحوی که در ساعت اول تک، نیروهای دشمن در شمال کرخه کور، توسط تیپ 3 منهدم شده یا عقب نشینی کردند و یا به اسارت درآمدند.

عدم عکس العمل دشمن به قدری غیر منتظره بود که قرارگاه مقدم نیروی زمینی احتمال داد دامن دامی گسترده و می خواهد نیروهای ایرانی را به قتلگاه بکشاند و بر آن اساس است که از مقابل نیروهای جمهوری اسلامی فرار می کند؛ لذا در ساعت ۱۱۰۰ به لشکر ۱۶ زرهی داد، مراقب باشد که تانکها و نفربرها به دام موشک های ضد تانک دشمن نیفتند تأکید نمود که تک تا خاتمه مرحله یکم، با هماهنگی و رعایت تأمین ادامه یابد.

در ساعت ۱۱۰۰جنوب کرخه کور به سمت شرق به بدون توجه به آتش توپخانه ده ادامه داد و در ساعت ۱۱۲۷ به دقیقه بعد عناصر آن به حوالی آبادی که دشمن با اجرای آتش سنگین توپخانه به منطقه عقب تیپ ۱ زرهی که در زر به سمت شرق پیشروی کرده بود، از خود عکس العمل نشان داد ولی تیپ بدون توجه به آتش توپخانه دشمن، در جنوب کرخه کور به سمت شرق به پیشروی خود ادامه داد و در ساعت 11:27به آبادی ابوسعید در جنوب کرخه کور رسید و در کمتر از 20 دقیقه بعد عناصر آن به حوالی آبادی قیصریه رسیدند و در خط تیپ 3 زرهی قرار گرفتند. در نتیجه دو تیپ لشکر 16 زرهی در خط هم قرار گرفتند

انتهای مطلب

منبع: تحلیلی بر وقایع صحنه عملیات خوزستان در سال اول جنگ، معین ورزی، نصرت الله، 1385، ساحادم، تهران

 

0 دیدگاه کاراکتر باقی مانده