فصل سوم
ادامه عملیات ثامن الائمه
در ساعت پایانی روز پنجم مهرماه تیپ ۲ نه تنها نتوانست نیروهای دشمن را عقب براند بلکه کاملا متوقف شد. بعد از آغاز تاریکی شب، نیروهای احتیاط سپاه ۳ عراق از منطقه عملیات جنوب غربی اهواز و سوسنگرد به سمت خرمشهر و منطقه نبرد شرق کارون حرکت کردند؛ که در ساعت ۲۰۴۵ حرکت یک ستون بزرگ دشمن از اهواز به طرف خرمشهر با چراغ روشن کاملاً تشخیص داده می شد. تاریکی شب الزاماً رکودی در منطقۀ نبرد ایجاد کرد و نیروهای هر دو طرف به تحکیم مواضع و تجدید تدارکات و تخليه مجروحان و مصدومان پرداختند شد و تیپهای ۱ و 3 لشکر ۷۷ توانستند کرانۀ شرقی رودخانه را کاملاً تأمین اما هنوز مقاومت دشمن ادامه داشت. گرچه نیروهای باقیمانده دشمن در وحشت و اضطراب کامل بودند، رده های بالای دشمن برای دلگرم کردن نیروهای واماندة خود در شرق کارون و ایجاد نگرانی و تزلزل در روحیه رزمندگان و ایجاد نگرانی و تزلزل در روحیه رزمندگان ایرانی، حرکاتی در حوالی منطقۀ نبرد کارون انجام دادند و در دستگاه های رادیویی اخبار حاکی از رسیدن نیروهای کمکی و تک در نقاط دیگر پخش کردند چنانکه اعلام شد. نیروهای عراقی آماده می شوند در ساعت ۱۵۰۰ صبح روز ششم مهر ماه تک همه جانبه ای را در اکثر نقاط آغاز نمایند وطبعاً این اطلاعیه از طریق سلسله مراتب فرماندهی به رده های پایین ابلاغ می گردید. تا موجب تضعیف روحیه رزمندگان ایرانی شود.
شکی نیست که سپاه ۳ عراق نیروهایی را به منطقه نبرد شمال خرمشهر اعزام نمود که حداقل پیشروی نیروهای ایرانی را در کرانه غربی کارون متوقف سازد، اما تک همه جانبه از همان اغراق گویی هایی بود که نظیر آن را مکرر به منظور پایین آوردن روحیه رزمندگان ایرانی در سیستم های رادیویی خود پخش می کردند.
تاریکی شب پنجم به ششم مهر ماه پایان یافت و روز ششم مهر ماه مبارزه در منطقه تیپ ۲ مجددا آغاز گردید. گردان تانک مقداد دشمن مسئولیت دفاع از پل حفار را بر عهده داشت و سرسختانه مقاومت می کرد. گردان ۲۵۱ تانک لشکر ۱۶ زرهی که زیر امر تیپ ۲ لشکر ۷۷ پیاده قرار داشت در مقابل گردان تانک مقابل دشمن قرار گرفته بود، متأسفانه جزئیات نبردهای آن روز در اسناد و مدارک ثبت نشده است تا نحوه مبارزه این ۲ گردان تانک درج گردد. ضمن اینکه نقش گردان ۲۵۶ تانک نیز که زير أمر تیپ ۲ قرار داده شده بود در گزارشات ذكر نگردیده است.
در ساعت ۰۷:۰۰ روز ششم مهرماه تعداد اسرای عراقی به حدود ۱۵۰۰ نفر رسید. این آمار نشان می داد که دشمن آخرین نفس های خود را در شرق کارون می کشد. لشکر برآورد کرد که ممکن است دشمن شکست خورده اقدام به جنایت جنگی کند و سلاح شیمیایی در مناطق اشغالی نیروهای ایرانی به کار ببرد لذا به واحدها ابلاغ نمود با استفاده از وسایل و تجهیزات ضد گاز آماده مقابله با این خطر باشند. دشمن برای ایجاد نگرانی در میان رزمندگان خودی پیام های رادیویی کاذب و فریبنده پخش می کرد از جمله پیامی از رادیو دشمن شنیده شد که به دو تیپ عراقی مستقر در منطقه فاو و جنوب اروندرود دستور داده شد از اروندرود بگذرند و به جزيره آبادان حمله نمایند.
روز ششم مهر ماه نبرد همچنان ادامه داشت و نفرات دشمن که عناصر تیپ ۶ لش زرهی عراق بودند به مقاومت سرسختانه ای ادامه می دادند در حالی که نیروهای ان حداکثر توان خود تلاش می کردند هر چه زودتر شرق کارون را از وجود دشمن پاک سازند.
نظر به اینکه عراقی ها قسمت بیشتر منطقه اشغالی شرق کارون را از دست داده بودند دشمن می توانست تمام آتش های پشتیبانی خود را به نفع عناصر باقیمانده در شرق پل حفار اجرا نماید، با این وجود عناصر باقیمانده عراقی از کمبود حجم آتش پشتیبانی شکایت داشتند؛ تا آن زمان هنوز گردان تانک خالد در شرق کارون بود و از لشکر متبوعه درخواست می کرد که به غرب کارون عقب نشینی کند.
به طور کلی فعالیت دشمن در روز ششم مهر ماه برای نگهداری قسمت باقیماندۀ سرپل و کارون خیلی شدید و تقریباً دور از حد انتظار نیروهای ایرانی بود زیرا رزمندگان خودی از منطقه سرپل را تصرف و تأمین کرده بودند فقط منطقه کوچکی از سر پل در شرق با حفار در دست دشمن باقی مانده بود که نگهداری آن برای دشمن خیلی بعید بود. با این وجود دشمن با سماجت فوق العاده ای برای نگهداری آن مبارزه می کرد. البته به این نکته نیز باید توجه نمود که اصولا مواضع مستحکم پدافندی دشمن در منطقه سرپل، در قسمت جنوبی آن بود که تیپ های ۶ زرهی و ۴۴ پیاده عراق در آن دفاع می کردند و در منطقه شمالی سرپل فقط تیپ ۸ مکانیزه مستقر بود.
واقعیت امر این است که در برآوردهای متعدد اطلاعاتی وضعیت و گسترش یگان های دشمن صحيح ارائه نشده بود، به این ترتیب که مقاومت اصلی دشمن در شمال فرض شده و گسترش تیپ ۶ زرهی نیز در آن منطقه لحاظ شده بود و تیپ ۴۴ نیز اصلا در برآورد اطلاعاتی منظور نشده و فقط یک گردان از آن در منطقه شرق کارون به حساب آمده بود، در صورتی که همین تیپ ۴۴ نیز در جنوب منطقه تیپ ۶ زرهی مواضع پدافندی اشغال کرده بود.) در ساعت ۰۹۰۰ روز شش مهر ماه نیروی هوایی دشمن در منطقه فعال شد و ۶ فروند هواپیمای عراقی منطقه آبادان را بمباران کرد و طبق گزارشی که داده شد ۲ فروند از هواپیماهای دشمن سرنگون گردید.
سرانجام حدود ساعت ۱۰:۰۰ عناصر تیپ ۲ به آبادی حفار شرقی که در شرق پل بود نزدیک شدند و آتش شدید دشمن روی این آبادی هدایت گردید تا مانع پیشروی نیروهای ایرانی شود.
در ساعت 10:50 همان روز گردان تانک مقداد به تیپ ۶ زرهی اعلام کرد که بر و مواضع آن گردان رسیده و افراد یگان پیاده مستقر در آن منطقه فرار کرده اند و گردان تانک تنها مانده است. گردان ۳ تیپ ۴۴ پیاده عراق نیز گزارش داد که نیروهای ایرانی به حدود یک کیلومتری مواضع آن گردانی رسیده اند.
گفتنی است که یک ایستگاه رادیویی تیپ ۲ که در شبکه اطلاعاتی کار می کردم شده بود چانل ارتباطی نیروهای دشمن را کشف کند و تمام پیام های رادیویی نیروهای عراق را که در آن لحظات بحرانی معمولا به صورت کشف مخابره می شد دریافت، و پس از ترجم در اختيار لشکر قرار دهد. پیام های دریافت شده از شبکه ارتباطی دشمن نشان می داد که از ساعت ۱۰۰۰ روز ششم در وضعیت پدافندی نیروهای باقیمانده دشمن در شرق کارون اختلال ایجاد شده و آثار وحشت و نگرانی و فرار در واحدهای باقیمانده ظاهر گردیده است. از ساعت ۱۱۰۰ عناصر تیپ ۴۴ پیاده به سمت پل حفار برای عقب نشینی به غرب کارون حرکت کردند.
از ساعت ۱۲:۳۰ خبر عقب نشینی عناصر باقیمانده دشمن به غرب کارون از شبکه های رادیویی شنیده شد و توپخانه نیروهای عراقی برای پوشش این عقب نشینی حجم آتش را زیادتر کرد تا جلو پیشروی تیپ ۲ لشکر ۷۷ را تا حدودی سد نماید. سرانجام حدود ساعت ۱۴۰۰ روز ششم مهر ماه عناصر مقدم تیپ ۲ لشکر ۷۷ به نزدیکی پل حفار رسیدند و طبق گزارشی که دادند پل حفار به سختی آسیب دیده و غیر قابل عبور شده بود، لذا عناصر باقیمانده دشمن در شرق کارون راه عقب نشینی نداشتند و مجبور به تسلیم یا انهدام بودند، با این وجود دشمن دست از تلاش بر نمی داشت. در ساعت ۱۴۲۶ هواپیماهای دشمن به مواضع توپخانه ایران تک بردند ولی به علت آتش پدافند هوایی نیروهای ایرانی، مجبور شدند بمب های خود را از ارتفاع زیاد رها کنند، در نتیجه بمب ها به منطقه گسترش یگانها اصابت نکرد و آسیبی به نیروهای ایرانی وارد نشد.
سر انجام تیپ ۲ در ساعت ۱۸:۲۰ روز ششم مهرماه گزارش موفقیت را بدین شرح به لشکر اعلام نمود:
“به طور کلی تأمین پل و شرق کارون برقرار گردید و مأموریت به طور کامل اجرا شد.”
بدین گونه عملیات ثامن الائمه بعد از ۲۲ ساعت تلاش مداوم لشکر ۷۷ پیاده و رزمندگان سپاه پاسداران و نیروهای مردمی، با موفقیت کامل به پایان رسید و نیروهای دشمندر منطقۀ عملیات شرق رودخانه منهدم یا اسیر و یا به غرب کارون فرار کردند و بعد از حدود یک سال جزیرۀ آبادان از محاصره خارج شد و تهدید دشمن در شرق کارون و جزیره آبادان به کلی از میان رفت و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به اولین موفقیت سرنوشت ساز خود در طول جنگ تحمیلی دست یافتند که این خود سرآغاز موفقیت های مهم دیگر برای عملیات طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس گردید.
انتهای مطلب
