قبل از آنكه چگونگي عمليات بيت المقدس و اهداف آن شرح داده شود ، لازم است اين نكته بيان شود كه در منطقة عملياتي جنوب خوزستان تنها عمليات عمده آفندي ثامن الائمه بود كه منجر به شكست حصر آبادان گرديد . ساير طرح ها و اقدامات در منطقة اهواز و خرمشهر جنبة تدافعي داشت . از جمله اقدامات عمده اي كه در اين رابطه در منطقة غرب و جنوب غربي اهواز تا قبل از اجراي عمليات بيت المقدس انجام گرفته بود ، اجراي طرح آب اندازي مي باشد ، طرح مذبور توسط سازمان آب و برق خوزستان زير نظر نيروهاي مسلّح در پايان سال59 در دو منطقه شمال كرخه كور « جنوب محور حميديه ـ سوسنگرد» و جنوب غربي اهواز به مورد اجراء گذارده شد و چون در طرّاحي و اجراي عمليات بيت المقدس موضوع آب اندازي عاملي قابل توجّه و مؤثّر و از ويژگي هاي منطقة عمليات را تشكيل مي داد به شرح زير مورد بررسي قرارمي گيرد :
الف ـ منطقة شمال كرخه كور : در محلي به نام جرگه سيّد علي بر روي رودخانه كرخه سدي احداث شد و از طريق يك كانال مصنوعي آب پشت سد ابتدا به منطقه شمال محور حميديه ـ سوسنگرد و سپس با حفر كانال هايي در زير جادّه مذكور به جنوب آن هدايت گرديد .
اجراي طرح آب اندازي كه با صرف هزينه و تلاش بسيار صورت گرفت باعث شد مناطق وسيعي در جنوب جادّة حميديه ـ سوسنگرد تا كرانة شمالي رودخانه كرخه كور و شمال هويزه زير آب رفته و نيروهاي دشمن اجباراً به كرانه جنوبي كرخه كور تغيير موضع دهند و در پاره اي نقاط مثل منطقه طراح كه به علّت اندكي ارتفاع بيشتر زمين ، به زير آب نرفت ، عناصري از دشمن همچنان در آن باقي ماندند ولي به هر صورت خطر قطع جادة حميديه ـ سوسنگرد و تهديد اهواز از اين سمت تا حدود زيادي بر طرف و مواضع پدافندي لشكر16 زرهي قابل اطمينان بيشتر گرديد و اين لشكر توانست در پناه آب گرفتگي منطقه ، تعدادي از يگان هاي خود را برداشت كرده و براي عمليات در غرب سوسنگرد وارد عمل نمايد .
ب ـ منطقة جنوب غرب اهواز : در محلي واقع در شمال اهواز آب رودخانه كارون به وسيله پمپاژ و از طريق يك كانال مصنوعي به جنوب غربي اهواز و به غرب جادّه مرتفع اهوازـ خرمشهر در داخل مواضع دشمن هدايت گرديد و با ايجاد سد خاكي كوچك ديگري در محلي به نام چهار طاق واقع در انحناي رودخانه كرخه كور ، آب اين رودخانه نيز به آن اضافه گرديد . طرح آب اندازي در منطقه جنوب غرب اهواز به منظور دستيابي به اهداف زير به مورد اجراء گذارده شد :
‹1› مجبور ساختن دشمن به تغيير موضع يگان هاي توپخانه اي كه از اين منطقه شهر اهواز را گلوله باران مي كردند .
‹2› عقب راندن نيروهاي دشمن از محور اهواز ـ خرمشهر .
‹3› قابل اطمينان ساختن مواضع پدافندي خودي در جنوب غربي اهواز با استفاده ازمانع آبي و رفع تهديد تجاوز دشمن به اهواز از سمت مزبور .
نيروهاي عراقي در اين قسمت بر اثر جاري شدن آب تا حدودي عقب نشيني كردند ولي با استفاده از امكانات مهندسي قابل توجّه ، با احداث خاكريز و ايجاد سيل بند در جلوي مواضع خود و همچنين شكافتن جادة اهوازـ خرمشهر در حوالي ايستگاه آب تيمور در سه نقطه و هر شكاف به عرض20 متر ، آب را به شرق جاده و در نتيجه مجدّداً به داخل رودخانة كارون هدايت كردند كه اين عكس العمل دشمن اثرات زير را دربر داشت:
‹1› از توسعه منطقه آب گرفته در مواضع عراقي ها در جنوب غربي اهواز جلوگيري شد .
‹2› منطقه آب گرفته وسيعي در منطقه عمومي پادگان حميد در غرب كارون بين نيروهاي خودي و عراقي ها به وجود آمد و بدين ترتيب حفاظت جناح شرقي دشمن در مقابل حملات احتمالي نيروهاي خودي به عقبه و مركز تداركاتي عراقي ها مستقر در منطقه عمومي جفير قابل اطمينان گرديد .
‹3› زمينه صرفه جويي در قوا را براي متجاوز فراهم ساخت .
با اين ترتيب اگر چه آب انداختن منطقة اهواز ـ خرمشهر همه نتايج مورد نظر را با توجّه به عكس العمل دشمن به بار نياورد ليكن با توجّه به مقدورات و توانايي هاي نيروهاي مسلّح جمهوري اسلامي ايران در اواخر سال 1359 و در اوايل سال1360 ، اجراي طرح آب اندازي به طور نسبي بيشتر به نفع نيروهاي خودي و كمك به تحكيم مواضع ، صرفه جويي در قوا و جلوگيري از پيشروي متجاوز به سوي اهواز بود . در اواسط سال 1360 كه نيروهاي خودي حالت آفندي به خود گرفتند دستور توقّف در جاري ساختن آب به منطقه ، به سازمان آب و برق خوزستان مجري طرح هاي ياد شده ابلاغ گرديد و خشك كردن مناطق آب گرفته بيشتر مورد توجّه قرار گرفت.
انتهای مطلب
