روز شمار تاثیر گذار عملیات والفجر9 اسفند64 تا 16 فروردین65 منطقه چوارتا، استان سلیمانیه
2/12/64: ملاقات حضوری فرمانده‌قرارگاه شمالغرب نزاجا، سرهنگ ستاد سید‌حسام هاشمی با آقای هاشمی رفسنجانی درمجلس شورای اسلامی، در آن جلسه، آقای هاشمی رفسنجانی خواستند که در شمالغرب عملیاتی انجام شود که دشمن بخشی از نیرو های هوایی و زمینی خود را متوجه آن منطقه کند و به این ترتیب تا حدودی از شدت پاتک‌ها و حملات هوایی دشمن در جبهه فاو، بعداز عملیات والفجر8 کاسته شود.
5/12/ 64:ساعت 23:45 آغاز عملیات والفجر9، درمنطقه چوارتا، استان سلیمانیه،14 روز پس از عملیات والفجر 8. یگان‌های عبور کننده از خط، تیپ‌های 155 ویژه شهدا،110 شهیدبروجردی،105 جدید تشکیل قدس گیلان.سایر یگان‌ها:تیپ3 لشکر 28 درخط پدافندی + گردان‌های توپخانه لشکر 28 و گردانی از گروه11 توپخانه در پشتیبانی آتش + پشتیبانی هوانیروز + پشتیبانی هوایی پایگاه شکاری تبریز + گپارشمال‌غرب + گردان‌تکاور لشکر64 در احتیاط.
7/12/64: مرحله اول عملیات پایان پذیرفت.300 کیلومتر مربع از اراضی منطقه آزاد، 210اسیر از دشمن و حدود 2500کشته و مجروح از دشمن.
7/12/64: قرارگاه جنوب نزاجا،طی دستورالعملی، رها‌سازی تیپ 55 هوابرد+ لشکر 77(-) + تیپ3 لشکر 21 + گردان 386 توپخانه(-) گروه 11 مراغه را صادر نمود.
8/12/64: ارتفاعات کاتو که خالی از نیروی دشمن بود، توسط یگان‌های سپاه به تصرف درآمد و توپخانه کمک مستقیم به جلو برده شد.
9/12/64: نیروهایی از بسیجییان خرم‌آباد، ارتفاعات کژال را به تصرف درآوردند. این ارتفاعات در قسمت شمالی، سمت خودی، غیر قابل عبور و با دیواره‌ای بلند بود و در قسمت فرماندهی قرارگاه جنوب در ششم اسفند ماه طی دستور شماره 27 به لشکر 77 پیاده (-) و تیپ 55 هوابرد دستور داد، آماده حرکت به منطقه مریوان در هشتم اسفند ماه گردند.
فاصله بین این دو صحنه عملیات از طریق راه آهن، اهواز، اندیمشک، تهران، مراغه و سپس از طریق جاده از مراغه تا مریوان، بیش از 1500 کیلومتر و باتوجه به محدودیت ظرفیت راه اهن و نیز محدودیت فوق العاده امکانات ترابری جاده ای، این تغییر تا 13 اسفند ماه انجام گرفت.
با توجه به تقویت هائی که انجام گرفت، یگان های حمله ور تا حدودی موفق شدند، وضعیت پدافندی خود را درمناطق تصرف شده تثبیت نمایند. ولی پاتک شدید نیروهای عراقی با آمادگی کامل از 16 اسفند آغاز شد.
به منظور پی بردن میزان آمادگی نیروهای عراق جهت این پاتک، یادآوری می شود که طبق گزارش عوامل اطلاعاتی، ژنرال شنسل رئیس ستاد و عدنان خیرالله وزیر دفاع عراق برای آماده کردن نیروها جهت این پاتک، شخصا در شهر سلیمانیه عراق حضور یافتند و علاوه بر آماده کردن نیروهای منظم عراق، چندین هزار نفر از افراد بومی محلی را نیز برای پشتیبانی از عملیات آماده ساختند.
در صورت صحت این خبر، استنباط می گردد که ارتش عراق ماموریت یافته بود که به هر قیمت که شده از تکرار نتیجه نبرد شبه جزیره فاو جلوگیری نماید. در اجرای این ماموریت، موفق هم شد و نیروهای ایران نتوانستند در مقابل تهاجم بسیار وسیع نیروهای عراق که معمولا توام با پشتیبانی آتش بسیار سنگین بود، مقاومت کنند ومجبور به عقب نشینی به مواضع قبلی خود گردیدند. در نتیجه عملیات آفندی والفجر9 نیروهای ایران در غرب مریوان بدون نتیجه‌ای به پایان رسید.
طبق مدارک موجود در نیروی زمینی، نیروهای ایران در این نبرد متحمل تلفات و خسارات قابل ملاحظه ای شدند که تلفات انسانی شامل: 116 شهید، 656 مجروح و 261 تن اسیر یا مفقود بود.
عملیات والفجر 8 نیز در شبه جزیره فاو در همان نقاطی که در روز های اول نبرد به تصرف نیروهای ایران درآمده بود، متوقف گردید. در پایان اسفند ماه، طبق روش کلی عملیات، ماموریت پدافند از قسمتی از مواضع متصرفی در شبه جزیره فاو، به لشکر 30 پیاده (-) و تیپ 3 لشکر 21 پیاده از عناصر نیروی زمینی ارتش، واگذار شد.
جنوبی، سمت دشمن، با شیبی ملایم و قابل عبور با خودرو به طرف سلیمانیه بود. پشتیبانی و تدارکات این نیروها به درخواست سپاه پاسداران با بالگرد انجام می‌شد. روز دوم یک بالگرد خودی در این منطقه سقوط کرد.
10/12/64: ارتفاعات شاخ‌کوهان به تصرف تیپ نبی اکرم(ص) سپاه پاسداران درآمد.
ارتش عراق با احساس تهدید جدی شهر سلیمانیه، سران عشایر، احزاب و سران مردم سلیمانیه را جمع و تهدید کرد اگر خودتان دفاع نکنید و ایران شهر سلیمانیه را به تصرف درآورد، آن را همانند شهر پنجوین با خاک یکسان خواهیم کرد. به این سبب نیروهای کرد بومی به نفع ارتش عراق وارد عمل شدند.
12/12/64: دشمن و نیروهای بومی منطقه، ارتفاعات کژال و ناصر را از نیروهای سپاه پس گرفتند.در این منطقه به یگان‌های نزاجا دستور داده شد، سریعا وارد منطقه شوند.
نیرو های پیاده یگان‌های نزاجا، شامل یگان‌هایی از لشکر 77 + تیپ 55 ،بدون لباس مناسب و سلاح های پشتیبانی، با اتوبوس وارد مریوان و سپس با کامیون و کمپرسی به منظور تقویت مناطق متصرفی وارد خط شدند. با ورود نیروهای نزاجا، نیرو های سپاه به عقب برگشتند. دشمن توانست تمامی مناطق متصرفی را پس بگیرد. یگان‌های نزاجا توانستند با ایجاد یک خط پدافندی روی ارتفاعات لَری مانع پیشروی دشمن گردند.
14/12/64: در اجرای تدابیر قرارگاه خاتم الانبیاء(ص)، قرارگاه شمالغرب نزاجا در شرایط تاکتیکی نامناسب، نداشتن حداقل یگان‌های توپخانه+ نداشتن حداقل استعدادمورد نیاز، خط جدید پدافندی تثبیت نشده عملیات والفجر9را درساعت 23:30 روز 14 اسفند 64 تحویل گرفت.
14/12/64: ارتفاعات کژال و ناصر به دست دشمن افتاد و نیروهای سپاه منطقه را ترک نمودند.
14/12/64: تیپ 3 لشکر 77 خط دین چناره پلنگه سور را تحویل گرفت. گردان 112 لشکر 28 مواضع سد کننده میشلان را در اختیار داشت.
15/12/64: تعداد 6 دسته خمپاره انداز 120 م م از لشکر 81 و لشکر 21 به قرارگاه شمالغرب مامور گردید.
/12/64: دشمن با تانک به مواضع خودی حمله و بمباران‌های هوایی را نیز تشدید نمود.
17/12/64: قرارگاه جنوب اعلام کرد که اولین سریال تیپ 3 لشکر 77 (گد 129، گد 153، ق‌تیپ) به مریوان اعزام شدند.
21/12/64: منطقه والفجر 9 توسط هواپیماهای دشمن به طور متوالی بمباران گردید.دشمن به مواضع تیپ 3 لشکر 77 (پلنگه سور، ارتفاع 1240 و دین چناره) تک نمود. آن تیپ به کمک هوا برد و عناصری از سپاه، موفق به دفع پاتک دشمن و ترمیم خط پدافندی گردید. 6 اسیرعراقی گرفته شد.
22/12/64: پاتک ارتش عراق در 3 محور انجام و در مواضع یگان‌ها، نفوذنمود. ارتفاع پلنگه سور، دین چناره و یال شمالی موبرا را اشغال نمود.
24/12/64: به هوا برد اعلام شد، خط دوم پدافندی را در امتداد یال غربی موبرا، ارتفاع ممی‌خلان را تقویت و مانع ادامه پیشروی دشمن گردد. یک فروند بالگرد عراق در منطقه پنجوین سرنگون شد.
24/12/64: ساعت 13:30 ارتفاع موبرا و ممی‌خلان به تصرف دشمن درآمد.یگان‌های سپاه به محض ورود یگان‌های نزاجا، منطقه را ترک وبه عقب برگشتند. روی هم رفته از یگان های سپاه و بسیج، به جز اندکی از تیپ ویژه شهدا و عناصری از یگان های جنداللّه تیپ 110 شهید بروجردی که آن هم روی ارتفاعات میشلان در بالای قرارگاه چمپاله (چمک) مستقر بودند، نیرویی نمانده بود.
یگان‌های تازه وارد از جنوب، دو مشکل اساسی داشتند، یکی نرسیدن سلاح‌های پشتیبانی و بنه رزمی یگان‌ها و دیگری هوای سرد منطقه ونداشتن امکانات گرمایشی با توجه به تغییر آب و هوای جنوب و شمالغرب.
1/1/65: ارتش عراق پس از ساعت ها اجرای آتش شدید، از شب گذشته، مبادرت به تک نمود و تعدادی از مواضع خودی را متصرف و یگان‌های مستقر بر روی آنهارا متلاشی نمود.
فرمانده نیروی زمینی ارتش، در قرارگاه چاله خزینه (چمک) مستقر گردید و با حضور در خط مقدم و جلسه با فرماندهان، موجب تقویت روحیه گردید.
/1/65: پس از چند روز نبرد و جنگ تن به تن، دشمن با برتری نیروی پی در پی، ارتفاع شیخ گزنشین را به تصرف درآورد.
11/1/65: تیپ 2 لشکر 21 در کنترل عملیاتی لشکر 77 (-) قرار گرفت که روی ارتفاع لَری مستقر شود. گردان تکاور لشکر 64 نیز در احتیاط تیپ 2 لشکر 21 قرارگرفت.
12/1/65: لشکر 77 (-) به عنوان احتیاط قرارگاه شمالغرب در شمال شیلر مستقر و ضمن حفظ ماموریت به بازسازی پرداخت.
تیپ 55 هوابرد، یک گردان را در منطقه شیخ شلخان و سورکوه مستقر نمود. و بقیه تیپ در منطقه شیلر، ضمن بازسازی، احتیاط منطقه شمالغرب را تشکیل داد.
16/1/65: نزاجا به قرارگاه جنوب ابلاغ نمود که تیپ 1 لشکر 77 را در 17/1/65 به شمالغرب اعزام و قرارگاه شمالغرب نیز پس از حضور تیپ 1 لشکر 77 نسبت به رهایی تیپ 2 لشکر 21 اقدام نماید.
پشتیبانی هوانیروز با 17 فروند بالگرد کبری+ 206+ 205+ شنوک، عملیات والفجر9 را پشتیبانی نمود. شامل: پشتیبانی آتش+ هلی‌برن+ تخلیه مجروح+ حمل تدارکات و تجهیزات.
تلفات دشمن و خودی به داخل کتاب مراجعه شود.
ارتش عراق تا تاریخ 24/12/64 مناطق از دست داده در عملیات والفجر9 را باز پس گرفت و این عملیات با از دست دادن ارتفاع شیخ‌گزنشین ، دره میانه و میشلان در فروردین ماه 65 به پایان رسید
انتهای مطلب
