فصل دوم – تجزیه و تحلیل عملیات های عمده از دیدگاه توان رزمی
3- نحوه کاربرد توان رزمی در عملیات ثامن الائمه (5/7/60)
پ – بررسی نحوه کار برد عوامل مؤثر در افزایش یا کاهش توان رزمی
(1) هماهنگی و کنترل
سوابق امر نشان می دهد که لشکر ۷۷ برای عملیات ثامن الائمه زمینه سازی های زیادی انجام داده است. هماهنگی ها و مشورت های متعددی بین فرمانده لشکر ۷۷ و برادر رحیم صفوی (فرمانده وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خوزستان) از تاریخ نهم تیر ماه ۶۰ الی شهریورماه ۶۰ به صورت متناوب صورت گرفته است. در ۱۵ شهریورماه ۶۰ طرح عملیات ثامن الائمه توسط ستاد لشکر ۷۷ پیاده و با همکاری برادر رحیم صفوی تكميل و جهت اقدامات آمادگی به واحدها و قرارگاه های ذینفع ابلاغ گردیده است. تدبیر عملیات طرح مذکور در صفحات ۳۲۲ و ۳۲۴ فصل اول بیان شده است.
به منظور هماهنگی و کنترل هر چه بیشتر نیروهای گردان های سپاه پاسدار در گردان های ارتشی تا رده دسته، گروهان و در برخی موارد رده گروه ادغام گردیدند و مقرر شد یک نفر از برادران سپاهی به عنوان رابط در قرارگاه هر تیپ حضور داشته باشد. زیرا موفقیت در عملیات به هماهنگی دقیق ستادی و یگان های عمل کننده بستگی داشت.
به علت اینکه عملیات در شب انجام می گرفت، به منظور جلوگیری از ناهماهنگی ها و درگیری احتمالی یگان های خودی با یکدیگر، سمت های حرکت و خطوط حد، با دقت و سر مبنای عوارض مصنوعی موجود در منطقه انتخاب گردیده. به عنوان مثال خط حد بین تیپ ۱ و 3 عبارت بوده از مسیر لوله (گاز یا نفت) که از سه راهی شادگان به سامانه مرتبط می شده و خط حاد بین تیپ ۱ و ۲، جاده آسفالته اهواز – آبادان در نظر گرفته شده است.
هماهنگی بعدی در مورد غبور صحیح از میادین مین و پیش بینی ایجاد معبر در آنها نل و حین عملیات بوده است.
هماهنگی دیگر که بسیار حساس و مهم می باشد تطبیق آتش های پشتیبانی در محدودة سرپل و خارج از آن بوده که با ظرافت و تخصص عالی صورت پذیرفته است زیرا شکا حرکت و پیشروی یگانها به نحوی بوده که کوچکترین بی نظمی در اجرای آتش ها و مانور نیروها منجر به وارد آمدن تلفات و خسارات زیاد به نیروهای خودی می گردیده است.
به علت مشکلات ناشی از تشخیص نیروهای خودی از دشمن در منطقه سرپل، هماهنگی گردید که نیروی هوایی ضمن پوشش هوایی فقط هدف های غرب رودخانه کارون را بمباران نماید.
توپخانه لشکر ۷۷ برای خاموش کردن توپخانه های دشمن، پیش بینی آتش ضد آتشبار نموده بود که در هنگام عملیات به محض اینکه تک کشف شده، این آتش ها به مرحله اجرا در آمده و سبب خاموش شدن توپخانه های دشمن گردیده است.
هماهنگی به عمل آمده تا برای جبران کمبود آتش هوایی که به علت تأمین عده های خودی صرفا” در خارج از سرپل اجرا می شده از آتش بالگردهای تک برای تقویت و پشتیبانی آتش یگان های مانوری استفاده شود. و برای کنترل بیشتر، مناطق عملکرد آنها به صورت کد نامگذاری گردیده است.
به منظور برقراری ارتباط مطمئن، با پیش بینی ۵ شبکه ارتباطی از قبیل شبکه های رادیو تلفنی، تلگرافی تله تایپ، رادیو رله و سیستم کنترل فرماندهی، اطلاعاتی، لجستیکی و اعلام خط هوایی، نیازمندی هماهنگی و کنترل مرتفع گردیده است.
(۲) عملیات اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات:
(الف) عملیات اطلاعاتی:
در اختیار داشتن اطلاعات خوب و مفید از جو و زمین و دشمن، باعث می شود که در لحظه و مکان مناسب، برتری بر دشمنی که مقدوراتش بیش از ما باید برتری بر دشمنی که مقدوراتش بیش از ما باشد، ممکن و عملی گردد. لشکر ۷۷ پیاده تقویت شده، در شهریورماه ۶۰، یک برآورد اطلاعاتی در راستای طرح ریزی عملیات ثامن الئمه تهیه نموده است. دراین برآورد اطلاعات نسبتاً مناسبی از دشمن ارائه شده که خلاصه ای از آن در صفحات ۲۱۳ و ۲۲۱ فصل اول بیان شده است.
بر طبق مدارک موجود، لشکر ۷۷ تقویت شده، شناسائی های مناسبی از منطقه به ویژه موانع به عمل آورده و حتی نقشه هایی نیز از میادین مین دشمن و معابر موجود در آن تهیه کرده است.
لشکر ۷۷ پیاده تقویت شده همچنین با استفاده از بررسی عکس های هوایی که توسط نهاجا تهیه گردیده و اطلاعات به دست آمده از اسرای جنگی و شناسایی های انجام گرفته توسط یگان ها، به نقاط قوت و ضعف دشمن تا حد قابل قبولی دست یافته بود. اما همان طور که در صفحه ۲۳۳ فصل اول بیان شده، وضعیت و گسترش دشمن و نقاط قوت و ضعف آن به طور دقیق ارائه نشده بود کما اینکه مقاومت اصلی دشمن در قسمت شمال سر پا یعنی در برابر تیپ ۳، برآورد شده بود، در صورتی که مقاومت اصلی دشمن در جنوب سرپا یعنی در مقابل تیپ ۲ که تلاش اصلی بود قرار داشت. همین اشتباه در شناخت دشمن سبب گردید تیپ ۲ که تلاش اصلی بود به کندی و با زحمت به هدف مربوطه اش دسترسی پیدا کند. آگاهی نسبت به این موضوع می توانست در کاربرد توان رزمی لشکر بیشتر موثر باشد.
(ب) حفاظت اطلاعات:
بررسی حوادث عملیات ثامن الائمه نشان می دهد که دشمن از زمان و مکان تک نیروهای جمهوری اسلامی ایران، آگاهی نداشته و به عبارت دیگر طرح ها و دستورات و نیات نیروهای خودی به خوبی حفاظت شده است.
مدرک اغتنامی از دشمن، مطلبی که دلالت بر آگاهی نیروهای عراقی از زمان و . . . جای خودی داشته باشد، مشاهده نمی شود. بدیهی است در چنین شرایشی دشمن نمی تواند، عکس العمل مؤثری در مقابل کاربرد نیروهای خودی داشته باشد.
(۳) تأثير مانور:
لی چوانک چینی گفته است: “هنگامی که عده ها موفق می شوند خود را در موقعیت مناسبی نسبت به دشمن قرار دهند، بزدل دلیر می شود و هنگامی که اوضاع بأس أور است. دلیران سیمای بزدلان را به خود خواهند گرفت.
انتخاب سه سمت تک مجزا (جنوب به شمال، شمال به جنوب، شرق به غرب) برای طرح مانور لشکر 77 پیاده تقویت شده، قابلیت انعطاف مناسبی در طرح به وجود آورده بود، بدین معنی که موفقیت در هر کدام از این سمت ها، به شدت مانور سایر نیروهای خودی را تسهیل می نمود و در مقابل، قابلیت انعطاف طرح پدافندی دشمن را محدود و تضعیف می کرد. در عمل نیز چنین شرایطی پیش آمد و اگر به تیپ ۳ اجازه داده می شد، قادر بود با ادامه پیشروی به سمت جنوب، هدف تیپ ۲ را نیز که به علت مقاومت دشمن زمین گیر شده بود، به تصرف خود در آورد. همچنین موفقیت تیپ ۱، تأثیر مثبتی روی مانور تیپ های ۳ و ۲ بر جای گذاشت. حاصل این موفقیت ها، تقلیل امکانات و توان رزمی نیروهای دشمن و بالعکس افزایش توان رزمی نیروهای خودی را در برداشت.
انتهای مطلب
