بخش اول – اقدامات قبل از عملیات
نگاه اجمالی به عملیات های گذشته
تعویض تیپ2 از خط پدافندی
تیپ2 همانند سایر یگانهای لشکر بایستی در عملیات آفندی آتی شرکت می نمود و از تعویض آن از خط ضروری بود . در همین راستا پیامی از لشکر واصل گرديده مبنی بر اینکه :
از تاریخ ۲۷ فروردین ۶۱ در مدت ۲ روز تیپ ۲ ماموریت پدافندی محوله را در شرق رودخانه کارون به گروه رزمی جز واگذار نماید و در منطقه دارخوین . منطقه تجمعی را اشغال نموده و سپس برای اجرای عملیات آماده شود.
گروه رزمی در ورود به منطقه ۲۴ ساعت تأخیر داشت؛ به همین جهت تعویض نیروهای در خط با ۲۴ ساعت تأخیر آغاز شد و در تاریخ 30/1/61 خاتمه یافت.
منطقه تجمع تیپ به صورت گردانی تعیین گردید . گردانها به تدریج از خط رها شدند و در منطقه تعیین شده که تا حدودی نزدیک به خط پدافندی بود جمع شدند. همزمان با تعویض تیپ2 از خط پدافندی ، سایر یگانهای لشکر منطقه دزفول نقل مکان می دادند و در شرق جاده آبادان – اهواز مناطقی را اشغال می کردند. یگانهای تیپ ۲ به علت اینکه جلوتر منطقه حضور داشتند مناسب ترین منطلقه تجمع را برای گردانها – این منطقه علاوه بر نزدیکی به رودخانه کارون ، از نظر استتار نیروها با داشتن پوشش گیاهی و درختی بسیار مناسب بود.
قرارگاه تیپ در ساختمان انرژی اتمی که در اثر گلوله باران وب ویرانه ای تبدیل شده بود استقرار یافت.
۴۸ ساعت بعد عوامل قرارگاه لشکر نیز در ۲۰ کیلومتری جنوب جاده شادگان تقریبا در وسط منطقه مستقر شدند و ستاد لشکر فعال گردید. از روز اول اردیبهشت ماه جلسات متعددی برای اجرای عملیات در ستاد لشکر برقرار گردید. در اوایل تشکیل جلسه توسط لشکر صورت می گرفت . فرماندهان و رؤسای ارکان در سطح تییها و توپخانه لشکری در جلسات شرکت می کردند و هر یک نظر خود را در مورد طرحهای مورد نظر بیان می کردند.
چند روز بعد جلسات مشترک فرماندهان ارتش و سپاه در سطح تیپ و لشکر فعال شدند ؛ راهکارهای زیادی که در طرح عملیات احتمال داشت مورد بحث و بررسی قرار می گرفت. البته این راهکارها هر کدام نقاط قوت و یا ضعفی داشت یا به قول نظامیان محاسن و معایبی داشت که آن را با یکدیگر مقایسه می کردند. منظور نهایی وقتی تأمین می شد که راهکار ارائه شده نسبت به بقیه راهکارها دارای محاسن و یا نقطه قوت زیاد بود و معایب یا نقاط ضعف کمتری داشت و ما را به اهداف تعیین شده هدایت می کرد.
هدف تأمین بصره تعیین گردیده بود ؛ اما دسترسی به آن کار ساده ای نبود . نیروی قابل توجهی لازم داشت و از طرفی دشمن برای نگهداری خرمشهر موانع زیادی ایجاد کرده بود و نیروهای فراوانی به آن اختصاص داده بود. به طوری که شهر خرمشهر تا دهها کیلومتر به وسیله انواع و اقسام مین و تله های انفجاری و ایجاد موانع و ساختن استحکامات دفاعی و ایجاد خاکریز های متعدد محاصره شده بود و برای ممانعت از فرود نیروهای هوابرد تیرآهن و خودرو و انواع وسایل تیز و دارای استحکام و ارتفاع ، در مناطق باز در پشت خطوط پدافندی در روی زمین به صورت عمودی کاشته شده بود و این اقدامات، پیاده شدن نیروهای هوابرد را غیر ممکن می ساخت.
بحث زیادی در تعیین هدف نهایی وجود داشت، بالاخره نتیجه این شد که پس از انهدام دشمن در منطقه و تأمین خرمشهر و مرز بین المللی در محدوده تعیین شده، تک به منظور تأمین تنومه و ساحل شرقی اروندرود ادامه یابد؛ اما پاکسازی خرمشهر به صورت هدف واسطه مد نظر قرار گیرد.
جرای عملیات مرحله بندی شد و در این مورد همه اعضای جلسه تقریبا اتفاق نظر داشتند و مورد پذیرش واقع شد. بر اساس توافق حاصل شده لشکر طرح عملیاتی نصرت را تهیه و به یگانهای تابعه ابلاغ نمود.
طرح عملیاتی نصرت
با ارسال طرح عملیاتی نصرت از سوی قرارگاه نصر ، سازمان رزم برای اجرای عملیات طرح عملیاتی نصرت مشخص گردید . در این طرح ، تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) با تیپ ۲ لشکر ۲۱ حمزه تشکیل قرارگاه نصر ۲ را می دادند . این سازمان رزم مشابه سازمان رزم عملیات فتح المبین بود. تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) در تاریخ ۶ اردیبهشت ۶۱ وارد منطقه دارخوین شد و اعلام نمود که ۱۲ گردان نیرو در سازمان دارد . تیپ ۲ سه گردان پیاده در سازمان داشت و گردان ۲۷۵ تانک نیز به تیپ مأمور شده و تحت کنترل عملیاتی قرار گرفته بود.
تعداد نفرات ارتش با گردانهای سپاه قابل مقایسه نبود . استعداد گردانهای سپاه . ۲۵۰-۳۰ نفر بود در صورتی که در گردانهای پیاده ارتش حدود ۱۰۰۰ نفر سازماندهی شده بودند. در هر حال ترکیب نیروها به صورت گردانی تعیین شده بود . یک گردان ارتشی با یک گردان سپاهی ادغام می شد و ادغام آنها به صورت گردانی یعنی یک گردان ارتش در جلو حرکت می کرد و یک گردان سپاهی در پشت سر آن و بالعکس و یا در عرض آرایش داشتند : یک گردان در سمت راست و گردان بعدی در سمت چپ.
هر نیرو تحت هدایت و کنترل فرمانده اش در عملیات فعال بود و از طریق چانل ارتباطی با فرماندهان تماس داشت. بقیه گردانهای سپاه به طور مستقل وارد عمل شدند. طرز قرار گرفتن گردانها به ترتیب زیر برای اجرای عملیات تعیین گردید:
گردان 169 پیاده به فرماندهی سرهنگ دوم پیاده فتح پور نظری با گردان حمزه سیدالشهدا به فرماندهی برادر رضا چراغی.
گردان 144 پیاده به فرماندهی سرگرد پیاده مظفر هدایت نسب با گردان حبیب بن مظاهر به فرماندهی برادر محسن ورزایی.
گردان 141 به فرماندهی سرهنگ دوم پیاده مرتضی خسروتاش با گردانسلمان فارسی به فرماندهی برادر حسین قجه ای.
گردان ۲۷۵ (-) به فرماندهی سرگرد زرهی علی ایوبی با گردان ابوذر به فرماندهی برادر سید مصیب میر سجادی . گردان ۳۱۳ توپخانه مختلط (یک آتشبار ۱۰۵ م م و دو آتشبار ۱۵۵ م م) لشکر ۲۱ حمزه (ع) به فرماندهی سرگرد توپخانه اصغر مناف پور کمک مستقیم گروهان دوم مهندس از گردان مهندس ۴۵۵ لشکر ۲۱حمزه (ع) به فرماندهی سروان وحید بشیری پشتیبانی مستقیم . مقرر گردید :
مابقی گردانهای سپاه که با نیروهای ارتش ادغام نشده بودند به طور مستقل وارد عمل شوند و از پشتیبانی آتش توپخانه کمک مستقیم تیپ ۲ و سایر گردانهای توپخانه لشکری که در عمل کلی و عمل کلی تقویت مأموریت دارند استفاده نمایند. بر اساس همین تصمیم گیری ، تعدادی از دیده بانان توپخانه ، به گردانهای عمل کننده مستقل سپاه اعزام گردیدند. در طرح عملیاتی نصرت ، پس از دادن اطلاعات لازم در مورد استعداد و گسترش و نوع تجهیزات دشمن که در منطقه مسئولیت لشکر حضور داشتند، پشتیبانی های نیروی هوایی و دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در اجرای + طرح قید نموده بودند. مأموریت قرارگاه نصر در طرح موصوف به شرح زیر عنوان گردیده بود :« فرماندهی عملیات نصر در ساعت (س) روز (ر) با عبور از رودخانه کارون ، ضمن انهدام نیروهای دشمن خط سر پل را در غرب رودخانه تأمین می نماید و سپس بنا به دستور تک را جهت تأمین تنّومه و ساحل شرقی اروند رود ادامه و در منطقه مربوطه پدافند نماید.
فرماندهی قرارگاه نصر اجرای عملیات را در سه مرحله پیش بینی کرده بود مأموریت قرارگاه نصر ۲ را در اجرای مراحل به شرح زیر تعیین کرده بود: مرحله یکم. نصر ۲ از رودخانه کارون عبور نموده و سر پلی را در شرق رودخانه تصرف می نماید . مرحله دوم . نصر ۲ تک خود را از سر پل تصرفی شروع و با ادامه آن خط منطقه تعیین شده تأمین می نماید.
انتهای مطلب
