قرارگاه نصر2 در عملیات بیت المقدس
بخش اول – اقدامات قبل از عملیات
نگاه اجمالی به عملیات های گذشته
مرحله سوم . پس از تأمین خط مرز و شهر خرمشهر ، نصر ۲ آماده میشود . بنا به دستور به منظور تأمین تنومه و ساحل غربی اروند رود تک را به سمت غرب ادامه دهد .
در طرح ارسالی ، تقدم پشتیبانی هوایی به نصر ۲ داده شده بود و همچنین تقدم وارد عمل شدن احتیاط لشکر (تیپ ۴ زرهی) در منطقه نصر ۲ تعیین گردیده بود. زیرا نصر ۲ در منطقه واگذاری به قرارگاه نصر جهت اجرای عملیات مسئولیت تک اصلی را داشت . معمولا طبق روش ، هر نیرویی مأموریت تک اصلی را اجرا نماید، برای سرعت دادن در پیشروی یگانهای تک ور و شکستن مقاومتهای دشمن ، تقدم آتشهای توپخانه نیز به آن نیرو اختصاص داده می شود . در طرح ابلاغ شده به همین روش موضوع در نظر گرفته شده بود.
فرماندهی تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) برادر احمد متوسلیان بودند که در عملیات فتح المبین نیز من افتخار همکاری با ایشان را داشتم . من و ایشان تا حدودی در اجرای عملیات گذشته با یکدیگر آشنا شده بودیم . در آن عملیات کارکرد نصر ۲ بسیار خوب بود . با توجه به اینکه در عملیات فتح المبين هدف اصلی قرارگاه نصر که در عمق ۱۴-۱۲ کیلومتری دشمن واقع بود (انهدام توپخانه سپاه ۳ دشمن) به نصر ۲ واگذار شده بود . نصر ۲ توانست هدف واگذاری را در کمترین زمان و با حداقل آسیب پذیری نیروهای عمل کننده تأمین نماید.
موفقیت در عملیات فتح المبین با رعایت دو مورد مهم امکانپذیر گردید و آن دو عبارت بودند از :
- کسب اطلاعات دقیق از استقرار و تجهیزات نیروهای دشمن در خط پدافندی و مشخص کردن نقاط ضعف دشمن در نحوه استقرار نیروهای در خط و راههای نفوذی به عمق منطقه.
- استفاده از اصل غافلگیری و سرعت در اجرای عملیات.
ما هر دو به موارد فوق آگاه بودیم و این امر به ما اطمینان می داد که در مرحله اول کسب اطلاعات از دشمن ضروری و لازم است. پس از تعیین سازمان رزم نیروهای تک ور ، از آنجایی که در طرح عملیاتی ابلاغ شده نصرت ، منطقه عمل قرارگاه نصر2 و محدوده آن مشخص بود، تصمیم مشترک بر آن شد که آخرین اطلاعات را از دشمن در منطقه محوله کسب نماییم . ابتدا جلسه ای تشکیل شد و اطلاعات دست آمده در طول ۷ روز گذشته ، توسط گشتیهای شناسایی گردانهای 144،169 و 141 در خط پدافندی بررسی گردید . استوار یکم رضا فرهادی سرپرست رکن دوم تیپ اخبار واصله را جمع آوری و اطلاعات و اخبار رسیده از لشکر وسایر نیروهای در خط را نیز تفسیر و تجزیه تحلیل نموده بود و نتایج آنها در جلسه عنوان شد.
نیروهای اطلاعاتی تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) نیز از منطقه اطلاعاتی داشتند مراتب را اعلام نمودند . اطلاعات اعلام شده اکثر، قریب به اتفاق یکدیگر را تایید می نمودند. اما این اطلاعات آخرین خبر از دشمن نبود؛ به ویژه آنکه احداث خاکریز در شرق جاده خرمشهر – اهواز ، این احتمال را می داد که نیروهای عراقی به مرور زمان ، خاکریز را به صورت خط پدافندی سازماندهی کنند و در پشت خاکریز استقرار یابند. تصمیم بر آن شد که گشتی شناسایی مشترک در منطقه تحت مسئولیت نصر ۲ اعزام گردد. اعزام تیمهای شناسایی مشترک در منطقه تحت مسئولیت نصر2 اعزام گردد.
عصر روز هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ سه تیم مشترک (از هر گردان یک تیم ) برای شناسایی منطقه عملیات ، توسط مسئولان اطلاعات سازماندهی گردید . پس از توجیه مأموریت در سه محور اعزام گردیدند.
مأموریت تیمهای اعزامی ، کسب آخرین خبر از حضور دشمن در منطقه و بررسی محورهای وصولی نیروها به اهداف تعیین شده بود . به طوری که همین تیمهای اعزامی قادر باشند در شب عملیات نیروها را تا نزدیکی اهداف هدایت نمایند.
تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) علاوه بر سه تیم مشترکه تیم های دیگری را نیز برای شناسایی منطقه سایر گردانهایی که با نیروهای ارتش ادغام نشده بودند اعزام نمود.
منطقه نصر ۲ در وسط منطقه واگذاری به قرارگاه نصر بود . به طوری که حدود شمالی نصر ۲ همان منطقه مشارع بود که گردان زرهی دشمن استقرار داشت . در باقیمانده منطقه محوله طبق بررسیهای صورت گرفته تا جاده خرمشهر – اهواز نیروی پیوسته ای از دشمن حضور نداشت . در نتیجه تیمهای اعزامی قادر به کسب خبر از کل منطقه مسئولیت نصر ۲ بودند .نصر ا در سمت راست نصر ۲ و نصر ۵ در سمت چپ نصر ۲ برای اجرای عملیات هماهنگ شده و سازماندهی گردیده بودند و برای هر کدام از نصرها خط حدی از طرف قرارگاه نصر تعیین شده بود.
تیمهای مشترک شناسایی علاوه برشب هفتم، شب هشتم نیز برای کسب خبر از منطقه اعزام شدند. نتیجه گزارشها حاکی از تقویت نیروهای دشمن در منطقه مشارع و اعزام نیروهای تأمین روی خاکریز احداث شده در شرق جاده خرمشهر – اهواز بود. از حضور دشمن در سایر نقاط منطقه گزارشی واصل نگردید .أخرین اخبار واصله از منطقه ، برای اجرای مرحله یکم عملیات بسیار مهم بود . تمام اقدامات و سازماندهی نیروها بر همان اساس صورت گرفت.
ستاد عملیاتی و نیروهای پشتیبانی کننده
برای انجام یک عملیات موفق در صحنه نبرد ، سازمانها و عوامل زیادی هر کدام بنا به مسنولیت واگذاری فعالیت و تلاش می کنند . این نوع فعالیتها زمینه مناسبی برای ا م ماموریت ایجاد می کنند و تا خاتمه عملیات در پشتیبانی و تقویت نیروهای عمل کننده و ایجاد تسهیلات برای آنها نقش بسیار مؤثری دارند. استعداد نیروهای موجود در صحنه نبرد که با مسئولیت یک فرماندهی اداره می شوند. تعیین کننده تنوع و کثرت سازمانهای ذکر شده می باشد . هر اندازه نیروهای عمل کننده بیشتر و ترکیب آنها از رسته های مختلف باشد پشتیبانی و اداره نیروها (سازمان اشاره شده) نیز با سازمان گسترده در نظر گرفته میشود.
در رده تیپ ، ستاد تیپ مسئولیت تاکتیکی نیروهای عمل کننده را بر عهده دارد و از لحاظ پشتیبانی و اداری نیز کلیه اقداماتی که در روند عملیات مؤثر است توسط ستاد تیپ طراحی ، کنترل و نظارت می گردد. همچنین حق تقدم برای دریافت و توزيع آماد طبقه ۴ و هر نوع پشتیبانی که در تأمین نیازمندیهای عملیاتی بایستی صورت گیرد اقدام دارد . با توجه به نوع مسئولیت در ستاد تیپ ۴ رکن سازماندهی گردیده است. رکن ۱: امور مربوط به کارکنان (افسران ، درجه داران، سربازان و…) را عهده دار است و در طول عملیات ، تأمین کسری کارکنان ، امور مربوط به مجروحان و شهدا نهست ، فرار ، روحیه، رفاه و… را اقدام می کند و در هر لحظه و زمان ، استعداد یگانهای تابعه تیپ را به اطلاع فرماندهی تیپ می رساند .
عامل انسانی کیفیت و کمیت آن یکی از موارد مهم در تصمیم گیری فرماندهی میباشد . رییس رکن ۱ مشاور فرماندهی در امور نیروی انسانی است.
رکن ۲: در بررسی منطقه عملیات از نظر شرایط جوی و جغرافیایی اقدام می نماید و مسیرهای نفوذی احتمالی دشمن را بررسی و فرمانده را در جریان امر قرار میدهد. رکن دوم تیپ علاوه بر موارد فوق ، برای کسب اطلاع از دشمن ، هدایت گشتیهای شناسایی گردانها را برعهده می گیرد. برای اطمینان از صحت اطلاعات به دست آمده، خود نیز اقدام به شناساییهای مورد نیاز در منطقه عملیات مینماید. استفاده از عکسهای هوایی ، گزارشهای دریافت شده از طریق دسته های شناسایی گردانها بولتن های دریافتی از طریق رده بالاتر ، اطلاعات رسیده از یگانهای همجوار در رکن دوم تیپ و تفسیر اخبار واصله اقداماتی است که تا حدودی اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم یک فرمانده جهت اجرای مأموریت تأمین می گردد . هرقدر اطلاعات دقیق و به روز باشد، تدبیر فرمانده و راهکار انتخابی برای اجرای مأموریت بهتر و منطقی تر می باشد. رییس رکن دوم مشاور فرماندهی در امور اطلاعاتی است که این اطلاعات از جو و زمین دشمن به دست می آید.
انتهای مطلب