بخش دوم – اجرای مأموریت
ادامه نتایج عملیات روز 11 اردیبهشت 1361
در طول روز نیروی هوایی فعال بود و جنگنده های فانتوم منابع حساس و حیاتی دشمن را بمباران می کردند. حدود بیست دقیقه بعد دو فروند هواپیمای فانتوم اف4 در فضای منطقه ظاهر شد و اهدافی در عمق مورد اصابت قرار گرفت؛ اما به نظر می رسید به نیروهای پاتک کننده آسیب چندانی نرسید؛ زیرا پس از مدتی کوتاه نیروهای دشمن اقدام به پیشروی به سمت نیروهای خودی نمودند. منطقه پیشروی دشمن، منطقه نصر2 و بخشی از منطقه نصر1 بود، با آمادگی که در خر دو قرارگاه برای دفع پاتک وجود داشت، نیروهای دشمن در سه کیلومتری جاده متوقف شدند. کلیه آتشهای موجود در منطقه بر روی نیروهای زرهی دشمن متمرکز شد و نیروها توانستند تعدادی از تانکهای دشمن را به آتش بکشند. در منطقه نصر1 نیز چهار دستگاه تانک منهدم شد و در همین موقع توپخانه های کمک مستقیم و تقویت هر دو در عمق منطقه آتشهای مؤثر اجرا می کردند، به نیروهای دشمن خسارت سنگینی وارد شد.
درگیری تا ساعت 13 ادامه داشت. فعالیت های بالگردها و بمبارانهای هوایی تا آن موقع آسیب فراوانی به دشمن وارد ساخته بود. با وارد عمل شدن هواپیماهای دشمن در منطقه هر لحظه در منطقه درگیری وسعت بیشتری پیدا می کرد. جنگ زمینی در دو طرف تلفات و ضایعات زیادی بر جای گذاشت. بعد از آن به تدریج نیروهای باقیمانده دشمن عقب نشینی کردند؛ اما دود آتش و انفجار فضای درگیری را تیره و تار کرده بود.
در منطقه جنوبی نیز تیپ4 زرهی با وارد ساختن ضایعات زیاد به دشمن او را وادار به عقب نشینی کرده بود. حدود ساعت 14 و 30 دقیقه دشمن هیچ گونه فعالیتی در مقابل نیروهای خود ینداشت و منطقه جلو کاملاً از نیروهای دشمن تخلیه شده بود. بدین ترتیب سومین پاتک دشمن نیز توسط نیروهای پدافند کننده نصر2 دفع گردید. در هر حال نیروها متحمل خسارت و ضایعاتی نیز گردیدند.
مقاومت جانانه رزمندگان نصر2 در سه روز متوالی و دفع سه پاتک این نوید را می داد که دشمن در منطقه نصر2 دیگر اقدام به هیچ گونه حرکتی نخواهد کرد.
نتیجه نبرد در روز 12 اردیبهشت 1361
نصر1 از اولین ساعات روز با اجرای آتش سنگین به مواضع دشمن پیشروی نمود و قبل از ساعت 7 به جاده خرمشهر – اهواز رسید و در محدوده تعیین شده برای اجرای پدافند گسترش یافت. پاتک دشمن در همین روز توسط نصر1 در منطقه محوله دفع گردید و خط پدافندی تثبیت شد. نصر2 پاتک سوم دشمن را پس از شروع دفع گردید و خط پدافندی تثبیت شد. نصر2 پاتک سوم دشمن را پس از شروع مرحله یکم عملیات در خط پدافندی محوله دفع نمود و خسارات و تلفاتی به دشمن وارد ساخت و تلفاتی نیز متحمل گردید.
نصر4 در خط پدافندی و در امتداد جاده خرمشهر – آبادان قرار گرفت و در دفع پاتک دشمن در محوله اقدام نمود و تعدادی از نیروهای دشمن را منهدم کرد.
نصر3 با برقراری تأمین در جناح چپ در امتداد جاده خرمشهر – اهواز خط پدافندی را تکمیل کرد و در اواخر روز 12 اردیبهشت 1361 حرکات دشمن را در شمال خرمشهر سرکوب کرد و در عقب آمدن نصر5 از عمق منطقه نبرد کمک شایانی انجام داد.
در مجموع موفقیت نیروهای نصر در رسیدن به جاده خرمشهر – اهواز در روز 12/2/1361 خوب بود. قرارگاه نصر با انجام حرکات متعدد به سمت جلو و پشتیبانی خوب توپخانه ها و هوانیروز و نیروی هوایی توانست مرحله یکم عملیات بیت المقدس را انجام دهد و به تمام اهداف تعیین شده در این مرحله دسترسی پیدا کند و نیروها در یک خط پدافندی مطمئن و مستحکم قرار گیرند.
نبرد در روز 13 اردیبهشت 1361
با ترمیم خط پدافندی، در روز 12/2/1361، قرارگاه نصر برای استفاده بهتر از نیروهای موجود، تغییراتی در سازماندهی نیروها به عمل آورد. در جهت رهایی قسمتی از یگانهای نصر3 که مأموریت حفظ جناح چپ قرارگاه نصر (شمال آبادان) را داشتند، جا به جایی صورت گرفت. از گردان 247 سوار زرهی و گروه رزمی حر برای این منظور استفاده گردید. نصر3 نیز با تیپ31 عاشورای سپاه پاسداران به صورت اغدامی سازماندهی گردید. دشمن هنوز از انجام پاتک های ناموفق خود ناامید نشده بود و با ادامه آن، قصد برهم زدن سازمان های رزمی نیروهای خودی را داشت. البته تحلیل موضوع می توانست بر این باشد که دشمن شکست خود را تا آن مرحله از عملیات قبول داشت و برای جلوگیری از پیشروی بعدی نیروهای خودی تلاش می کرد با اجرای پاتک زمان لازم را جهت سازماندهی بهتر برای ایجاد خط پدافندی مستحکم که قادر به سد پیشروی نیروهای ما باشد به دست آورد. در هر حال زمانی که دشمن در حال اجرای پاتک های متوالی بود نیروهای ما فقط قادر بودند آنها را دفع کنند و اجرای عملیات آفندی میسر نبود. حدود ساعت 9 و 30 دقیقه در منطقه نصر4 که در جنوب نصر2 واقع شده بود نیروهای دشمن اقدام به پاتک نمودند. مقاومت نیروهای مستقر در خط پدافندی، پشتیبانی توپخانه و بالگردهای هوانیروز سبب گردید با دادن تلفات و ضایعات در ساعت 11 و 30 دقیقه عقب نشینی و قطع درگیری نمایند.
بعداظهر همان روز دشمن در شمال خرمشهر اقدام به تک کرد. از آنجایی که خط پدافندی نیروهای خودی از استحکام خوبی برخوردار بود و پشتیبانیهای آتش به خوبی اجرا گردید، ضربات وارد شده به دشمن زیاد بود؛ به طوری که قبل از شروع تاریکی باقیمانده نیروهای دشمن قطع درگیری نمودند و فرار را بر قرار ترجیح دادند.
مجدداً در شروع تاریکی در منطقه نصر1 و قسمتی از منطقه نصر2 تک دشمن اجرا شد، در این مرحله تعدادی تانک و نفربر به آتش کشیده شد، کامیون های حامل نفرات پیاده منهدم گردید و در ساعت 20 دشمن عقب نشینی کرد. به طور کلّی در روز چهارم، پاتک دشمن در سرتاسر خط پدافندی اجرا شد و این موضوع نمایانگر این بود که برای دشمن برای ایجاد خط پدافندی جدید به زمان نیاز دارد و با این حرکات قصد دارد نیّت خود را عملی کند و از جهتی سازمان آفندی نیروهای ما را با وارد ساختن صدمات و انهدام تجهیزات بر هم زند تا قدرت آفندی نیروها کاسته شود.
در اجرای مرحله یکم عملیات، نیروهای عمل کننده به موفقیت قابل توجهی دست یافته بودند و بعضی از یگانها مانند نصر2، آسیب و صدمات چندانی در مقابل پیشروی شانزده کیلومتر در ده کیلومتر ندیده بود. چون دشمن را غافلگیر نموده بودند پس از قرار گرفتن در خط پدافندی گرچه تا آن موقع سه تا چهار پاتک دشمن را دفع کرده بودند؛ اما هنوز از قدرت و روحیه بالایی برای انجام عملیات آفندی برخوردار بودند و نفرات مجروح و یا شهید از طریق یگان جایگزینی لشکر تأمین می گردید و کاستی وجود نداشت.
تغییراتی در سازمان رزمی نیروهای عمل کننده در سطح لشکر21، به منظور آماده شدن برای اجرای مرحله دوم عملیات، در حال انجام بود که طراحان عملیات بیت المقدس اصرار داشتند هرچه زودتر اجرا شود؛ چون تأخیر در اجرای آن سبب می گردید دشمن سازماندهی جدیدی در منطقه بدهد و برای پدافند مواضع موجود خود را مستحکم نماید. نظر دیگر این بود تا وقتی که خط پدافندی تثبیت نشود، اجرای مرحله دوم عملیات خطراتی خواهد داشت. بدین ترتیب که خط پدافندی فعلی در صورت اجرای تک خالی از نیرو خواهد بود در صورت عدم موفقیت نیروهای عمل کننده در وضعیت نامناسب قرار می گیرند و دفاع از دستاوردها مشکل خواهد شد. وضعیت پدافندی ادامه داشت و در نهایت تصمیم بر این شد که عوامل شناسایی به جلو اعزام گردند و از وضعیت نیروهای دشمن از نظر استقرار و تجهیزات اطلاعاتی بدست آوررند تا تصمیم بعدی اتخاذ گردد.
انتهای مطلب
