بخش دوم – اجرای مأموریت
اجرای مرحله دوم عملیات
در سازمان رزم نصر2 در اجرای عملیات تغییری داده نشد همانند مرحله یکم عملیات، قرارگاه نصر2 شامل تیپ2 لشکر21 حمزه و تیپ27 محمد رسول الله (ص) با همان سازمان پشتیبان کننده که در مرحله یکم در نظر گرفته شده بود ادامه مأموریت داد.
از طریق قرارگاه نصر طی پیامی ساعت (س) روز (ر) به شرح زیر ابلاغ گردید:
«ساعت (س) روز (ر) ساعت 21 و 30 دقیقه روز 16 اردیبهشت 1361 تعیین می گردد، دستور فرمایید با اعلام رمز بسم الله الرحمن الرحیم، و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم، یا علی بن ابی طالب عملیات را آغاز و نتیجه را گزارش نمایند»
قرارگاه عملیاتی نصر: سرهنگ پیاده حسن سعدی حسن باقری
دشمن که در مرحله اول عملیات غافلگیر شده بود، در مدت درگیری با نیروهای مهندس خود در دو جهت، مواضع پدافندی ایجاد کرده بود و با احداث کانال و موانع خط پدافندی خود را کامل کرده بود. خط پدافندی دشمن، در شمال خرمشهر تا مرز در سه ردیف به صورت شرقی و غربی احداث شده بود و در امتداد ایستگاه گرمدشت و نیم ایستگاه نود به صورت شمال و جنوب در دو ردیف تا مرز ادامه داشت. در شمال منطقه نیز به وسیله هدایت آب و با استفاده از هورالعظیم راه نفوذی نیروها را سد نموده بود.
در اجرای عملیات مرحله یکم بیت المقدس، که از رودخانه کارون تا جاده خرمشهر – اهواز به عمق ۱۶ کیلومتر و به طول ۴۰ کیلومتر از وجود دشمن پاکسازی شده بود نیروها با وارد کردن تلفات و ضایعات سنگین به دشمن، به مرز بین المللی نزدیک شده بودند و این امر در روحیه دشمن ستیزی نیروها بسیار مؤثر بود.
مرحله دوم عملیات، طوری طرح ریزی شده بود که نیروهای رزمنده پس از اجرای آن به مرزهای بین المللی برسند. دشمن که از حرکات بعدی نیروها اطلاع کامل داشت، ضمن ایجاد خط پدافندی متوالی لشکر ۳ زرهی خود را که در منطقه حضور داشت با لشکر ۹ و تیپهای مستقل تقویت نموده بود.
مشکل پیشروی نیروها به سمت مرز، نداشتن تأمین از جناحین بود. زیرا قرارگاههای فتح و نصر هر کدام در یک مسافت محدودی قادر به پیشروی بودند. در صورتی که دشمن در سرتاسر منطقه حضور داشت. به ویژه در شمال خرمشهر نیروهای زیادی برای حفظ و نگهداری شهر که هدف بسیار حساسی برای طرفین بود استقرار داشت و تاکید صدام در نفوذ ناپذیری آن جبهه بیش از سایر مناطق بود.
در راستای تأمین جناحين، قرارگاه نصر در آرایش عملیاتی نیروها تغییراتی داد به این ترتیب که قرارگاههای نصر او ۲ با عنوان نیروهای عمل کننده مأموریت داشتند و قرارگاههای نصر ۳و۴ مأموریت نیروی احتیاط را انجام می دادند.
مشکل دیگر نیروهای عمل کننده در این مرحله از عملیات، هوشیاری دشمن بود که فقط با شکستن مقاومت نیروهای پدافند کننده دشمن امکان پیشروی وجود داشت.
در طرح ریزی عملیات، برای حل مشکل دوم از تاریکی شب استفاده گردید. زیرا روحیه مقاومت دشمن با رسیدن نیروها به سنگرهای آنها، شکسته می شد و تاب مقاومت نداشتند. در عملیات مرحله یکم آنهایی که مقاومت کردند همه کشته شدند و یا به اسارت در آمدند. این تجربه ای بود که به خوبی از آن استفاده شد. البته بعد از شروع عملیات و درگیری با دشمن، مشخص گردید که نیروهای عراقی برای اینکه غافلگیر نشوند از یگانهای پیاده در خط پدافندی جلو استفاده کرده بودند.
مرحله دوم عملیات ، با اعلام کد رمز ، در ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه ۱۶ اردیبهشت 1361 شروع شد و نیروها از روی جاده خرمشهر اهواز به سمت غرب حرکت کردند. فاصله تا خط پدافندی دشمن حدود سه تا چهار کیلومتر بود. حرکت نیروها در شب بایستی بدون ایجاد سر و صدا انجام می شد و راه رفتن در چنین شرایطی بسیار سخت است. رسیدن نیروهای نصر ۲ به نزدیکی دشمن حدود سه ساعت طول کشید در ۳۰ دقیقه بعد از نیمه شب نیروها در نزدیکی خط پدافندی دشمن بودند و تا آن موقع آتشهای معمولی از طرفین در منطقه عملیات اجرا میشد یعنی دشمن هنوز به حضور نیروها در نزدیکی خود واقف نبود.
در بررسی نزدیک مشخص می شود که نیروهای دشمن به صورت پیوسته در خط حضور ندارند و خط پدافندی قابل نفوذ و دور زدن است. دو هدف عمده در مسیر پیشروی نصر ۲ وجود داشت یکی تیپ ۸ پیاده مکانیزه دشمن بود و دومی یک گردان توپخانه دشمن.
در ساعت 1 و 22 دقیقه، نصر2 با نیروهای زرهی تیپ8 دشمن درگیر می شود و پاسگاه فرماندهی تیپ6 زرهی را نیز به محاصره در می آورد. در ساعت 2 و 45 دقیقه نیروهای نصر۲ در محور جنوبی با گردان توپخانه دشمن درگیر و تلاش برای انهدام آنها شروع می شود.
با توجه به اینکه فرماندهان عراقی از اجرای تک توسط نیروهای خودی قبلاً اطلاع داشتند و دستورات زیادی در مورد مقاومت نیروهای خود در خط پدافندی داده بودند مع الوصف حضور سریع و قدرتمندانه نیروهای ایرانی در خط پدافندی دشمن، آنچنان رعب و وحشت ایجاد نموده بود که دارای مقاومت نداشتند و گروه گروه تسلیم می شدند و یا فرار را بر قرار ترجیح می دادند.
در ساعت 3 نیروهای عمل کننده در محور شمالی با بی سیم اطلاع داد تعداد زیادی از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند. برای تخلیه آنها اقدام شود. از طریق رییس ستاد تیپ جناب سرهنگ دارالصفایی موضوع اقدام شد و کامیون و عناصر دژبان برای تخلیه اسرا اعزام گردیدند.
نیم ساعت بعد از آن حدود ساعت ۳ و ۳۰ دقیقه نیروهای عمل کننده در محور جنوبی گزارش دادند کار گردان توپخانه دشمن تمام شد. تعدادی اسیر گرفتیم برای بردن آنها اقدام نمایید. پیش بینی های لازم برای جمع آوری و تخلیه اسرای دشمن صورت گرفته بود و در عملیات فتح المبین نیز تجربه کافی برای انجام امر حاصل گردیده بود. برای محور دوم نیز اقدام لازم صورت گرفت.
در مرحله دوم عملیات بیت المقدس ، تأمین جناحین از اهمیت خاصی برخوردار بود ، چون در سمت چپ نصر۲ (شمال خرمشهر) در سرتاسر منطقه پیشروی، نیروهای دشمن نیروی زیادی را گسترش داده بود و هر لحظه احتمال اینکه از پشت سر نیروها اقدام به قطع ارتباط نمایند متصور بود.
فاصله جاده خرمشهر – اهواز تا مرز که مسیر پیشروی نیروهای نصر۲ بود 14-16 کیلومتر می رسید. این مسافت بایستی به وسیله نیروهای تأمینی، به صورت پدافندی سازماندهی می گردید. چون سمت پیشروی نیروها، از شرق به غرب بود. در صورتی که آرایش نیروهای دشمن در منطقه با توجه به خط پدافندی ایجاد شده، شده ، شرق به غرب و در قسمتی از شمال خرمشهر شمال جنوبی بود. نصر 3 و برای جلوگیری از نفوذ دشمن، از عقبه نیروها، به صورت نیروی احتیاط و تقویت نزدیک نیروهای تک ور نصر ا و ۲ تعیین شده بودند.
انتهای مطلب
