بخش دوم – اجرای مأموریت
اجرای مرحله دوم عملیات
مدت زیادی طول نکشید، نیروهای عمل کننده در محور شمالی اطلاع دادند که به خط مرز رسیده اند. هنوز هوا روشن نشده بود و پس از بیست دقیقه نیروهای محور جنوبی نیز گزارش دادند که به خط مرز رسیده اند. البته نیروهای عمل کننده به خاکریز مرزی نرسیده بودند، روی خاکریز دژ مرزی که با مرز حدود دو تا سه کیلومتر فاصله داشت رسیده بودند. تاریکی شب و عدم اطلاعات لازم از منطقه این امر را سبب گردیده بود. مراتب رسیدن نیروها به مرز بین المللی به قرارگاه نصر گزارش گردید.
در قسمتی از منطقه که تحت اشغال نیروهای عراقی بود کانال کنده شده بود و در بعضی جاها جاده را شکافته بودند که عبور از آنها به ترمیم و با پر کردن نیاز داشت؛ خودروهای حامل سلاحهای اجتماعی و مهمات و همچنین نفربرها و تانکها برای عبور مدتی توقف داشتند، بالاخره با اقدامات نیروهای مهندسی مأمور به قرارگاههای نصر1 و ۲ مشکل برطرف گردید.
حد پیشروی نیروهای تک ور در مرحله دوم عملیات، تا مرز تعیین گردیده بود. با رسیدن نیروهای نصر1و نصر ۲ به مرز می توان گفت هدف تأمین گردید، و در اجرای این مرحله یگانهای تک کننده آسیب و خسارات زیادی نداشتند و تلفات و ضایعات بسیار اندک بود.
طراحان و اجرا کنندگان مطرح واقف بودند که پس از روشن شدن هوا، دشمن با تمام توان موجود اقدام به پاتک خواهد کرد، چون با رسیدن نیروهای ایرانی به مرز بین المللی دو خطر عمده برای او وجود داشت: یکی اینکه لشگرهای5 و 6 زرهی دشمن که در جنوب کرخه کور گسترش داشتند از دو طرف تهدید می شدند (از طرف شمال و شرق توسط قرارگاه قدس – از طرف جنوب توسط قرارگاه فتح) علاوه بر آن، به علت وجود هورالعظیم، عقب نشینی آن ها نیز با مشکل روبرو می گردید. دوم با رسیدن نیروها به مرز بین المللی، با حرکت بعدی شهر بصره مورد تهدید قرار می گرفت یا لااقل آزادی خرمشهر حتمی بود. به همین دلیل احتمال پاتکهای سنگین دشمن، برای به دست آوردن آنچه به راحتی از دست داده بود متصور بود.
پس از روشن شدن هوا، حدود ساعت ۶ اطلاع حاصل شد که نصر۲ عقب تر از نصر1 مواضع پدافندی را اشغال نموده است و خط پدافندی در یک راستا قرار ندارند. از طریق قرارگاه نصر دستور داده شد که نصر2 پیشروی نماید و در امتداد نصر ا قرار گیرد. مقدمات کار فراهم شد، دستور آماده باش برای اجرای عملیات صادر شد، اما پاتک دشمن در منطقه نصر۲ اجازه پیشروی نداد.
جناح نصر1 مورد تهدید قرار گرفت. برای جلوگیری از تلفات از طریق قرارگاه نصر دستور داده شد که نصر1 در امتداد نصر۲ قرار گیرد. با این اقدام خط پدافندی در امتداد خاکریز دژ سازماندهی گردید.
اجرای آتش توسط توپخانه طرفین درگیر، نهایت شدت را از شروع روشنایی داشت به طوری که در منطقه عملیات دید بسیار محدود بود و صدای انفجار گلوله ها پیاپی و مستمر و با حجم و وسعت زیاد شنیده می شد. در سمت راست نصر2، نصر1 استقرار داشت و بعد از آن نیز قرارگاه فتح در مرز مستقر شده بود. در سمت چپ نصر۲، تا عقبه آن به طول شانزده کیلومتر دشمن حضور داشت و این امر بهترین موقعیت را برای دشمن به وجود آورده بود که عقبه نیروها را با اجرای پاتکهای متوالی تهدید کند و در صورت موفق شدن، به اهداف خود دسترسی پیدا می کرد.
نیروهای خودی نیز به حساسیت و اهمیت موضوع آگاهی کامل داشتند که به دشمن اجازه پیشروی به هیچ ترتیبی نباید داده شود. در این شرایط مقاومت پایداری، ایثار و استفاده بهتر از تجهیزات و نیروهای موجود توصیه میشود. البته جای هیچ گونه شک و تردیدی وجود نداشت، زیرا در مرحله یکم عملیات نیز نیروهای نصر۲ با پایمردی و ایثار نزدیک به مدت سه روز، از آنچه به دست آورده بودند حفاظت کردند. با توجه به اینکه سمت راست و چپ خط پدافندی آنان خالی از نیرو بود .
در ساعت ۹ دشمن از سمت چپ شمال شلمچه اقدام به پاتک نمود، قبل از حرکت نیروهای دشمن به سمت جلو آتش توپخانه بسیار سنگینی روی نیروهای نصر۲ اجرا کرد که به تلفات و ضایعات نیروی انسانی و تجهیزات منجر گردید. مقاومت سرسختانه نیروها سبب گردید که خط پدافندی حفظ گردد، اما تلفات زیاد بود. از قرارگاه نصر3 کمک گرفته شد، نیروی کمکی در میان دو قرارگاه نصر او ۲ که مورد تهدید دشمن بود بکار گرفته شد بالگردهای هوانیروز، توپخانه های قرارگاه نصر، جنگنده های نیروی هوایی از نیروهای موجود در صحنه نبرد بودند که از اولین ساعات روز ۱۷ اردیبهشت 1361 فعال بودند و با تمام قدرت در نگهداری آنچه به دست آمده بود وارد عمل می شدند.
پس از یک درگیری بسیار شدید و جنگ تن به تن، دشمن با دادن تلفات سنگین و تعدادی اسیر عقب نشینی نمود. اما اجرای آتش توسط توپخانه ها و بمباران هوایی و هجوم بالگردها ادامه داشت. فعالیتهای هوایی دشمن زیاد بود، دو فروند هواپیمای دشمن سرنگون شد و دو نفر خلبان به اسارت درآمدند. تلاش هوایی برای زدن پلهای نصب شده با ناکامی مواجه شد.
حدود ساعت ۱۴ دشمن با استفاده از یگانهای تازه نفس مجددا از سمت چپ نصر و شمال شلمچه اقدام به پاتک کرد. نصر ۲ تا آن موقع توسط نیروی زرهی گردان241 تقویت شده بود و در مقابل تانکهای دشمن از تانک استفاده نمود. تلاش گردان۲۴۲ و خدمه سلاحهای ضد تانک سبب گردید که رخنه ای در خط پدافندی ایجاد نشود و نیروهای دشمن قبل از رسیدن به خط پدافندی با دادن تلفات و ضایعات عقب نشینی کنند. در این درگیری تعدادی از تانک های دشمن مورد اصابت واقع شدند و منهدم گردیدند.
انتهای مطلب
