بخش دوم – اجرای مأموریت
اجرای مرحله دوم عملیات
کشته های زیادی از دشمن در جلو نیروهای خودی بافی ماند. حرکت بعدی دشمن در ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه به طرف نیروهای نصر3 که تأمین پهلوی سمت چپ نصر2 را بر عهده داشتند صورت گرفت و این امر هماهنگ با بمباران هوایی توسط جنگنده های دشمن بود، در اثر آتش پدافند هوایی یک فروند هواپیما سقوط کرد. قرارگاه نصر با اقدام به موقع و جا به جا کردن گردان۲۴۳ تانک از تیپ ۴ زرهی، به کمک نصر3 شتافت و با تلاش صورت گرفته آخرین پاتک دشمن در مورخه ۱۷ اردیبهشت 1361در منطقه قرارگاه نصر خنثی گردید.
پس از انهدام نیروهای دشمن، در چند ساعت اولیه شروع عملیات و رسیدن نیروهای خودی به مرز بین المللی، دشمن تلاش زیادی کرد که نیروها را وادار به عقب نشینی نماید. علاوه بر منطقه نصر2 در منطقه نصر1و قرارگاه فتح نیز اقدامات دشمن ادامه داشت. که در مجموع تحركات انجام شده، به جز دادن تلفات و انهدام تجهیزات دست آورد دیگری نداشت.
با توجه به حساسیت منطقه خرمشهر و تهدید نیروهای مستقر در جنوب کرخه کور، دشمن لشکرهای ۶ زرهی و ۵ مکانیزه خود را از طریق جاده مرزی به منطقه بصره عقب کشید. درنتیجه این امر، منطقه پادگان حمید، دهلاویه و هویزه و کلیه روستاهای جنوب کرخه آزاد شد و در جلو قرارگاه قدس نیرویی از دشمن حضور نداشت و به کلی قطع تماس حاصل گردید.
عقب نشینی دشمن از منطقه، عصر روز ۱۷ اردیبهشت 1361 انجام شد. قرارگاه کربلا اطلاعاتی از حرکت ستونهای متعدد در جاده مرزی به دست آورد. اما به علت درگیری شدید در منطقه عملیات، قادر به وارد نمودن ضربات سنگینی به ستونها که خودرویی نگردید.
تقویت نیروهای دشمن در شمال خرمشهر و در شرق بصره، حاکی از اراده دشمن در جلوگیری از پیشروی نیروهای ایرانی به طرف بصره و خرمشهر بود. تصمیم این بود که به هر ترتیب نیروهای خودی از مرز عبور نکنند و خرمشهر نیز در دست عراقیها بماند.
با شرایط ایجاد شده، ادامه عملیات بسیار سخت و مشکل بود و تدبیر خاصی را می طلبید. در هر صورت ابتدا بایستی نیروها در خط پدافندی تثبیت می شدند یعنی خط پدافندی نفوذناپذیر می شد و بعد از آن برای حرکت بعدی با استفاده از اطلاعات بدست آمده اقدام می گردید.
قرارگاه نصر در روز اول عملیات مرحله دوم، روی خط دژ مرزی که با مرز بین المللی دو تا سه کیلومتر فاصله داشت گسترش داشتند و هدف واگذاری هنوز تأمین نشده بود. عصر روز ۱۷ اردیبهشت 1361 قرارگاه نصر تصمیم گرفت که شبانه تک کند و خط مرز را تأمین نماید. بر همین اساس دستورات خود را صادر کرد. در ساعت13:00، ۱۸ اردیبهشت1361 نیروها پیشروی خود را به جلو شروع کردند و در ساعت ۳ درگیری شدیدی بین نیروها در گرفت. نیروهای پیاده با سلاحهای ضد تانک به داخل دشمن نفوذ کردند و تعدادی از نفربرها و تانکهای دشمن را منهدم نمودند. انفجار مهمات و شعله های حاصله از سوختن ادوات زرهی در شب تاریک سبب وحشت در نیروهای عراقی گردید و تا مرز عقب نشینی کردند. قبل از روشن شدن هوا نیروهای نصر ۲و۱ به نزدیکی مرز بین المللی رسیدند. تعدادی از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند و چند دستگاه تانک نیز سالم به دست رزمندگان افتاد. بدین ترتیب مرحله دوم عملیات بیت المقدس، با رسیدن نیروها به نزدیکی مرز بین المللی طبق طرح ابلاغ شده پایان یافت. و ما منتظر عکس العملهای دشمن در منطقه بودیم.
بعد از رسیدن نیروهای نصر ۲ به نزدیکی مرز، پس از روشن شدن هوا در گیری ادامه داشت و پشتیبانی نیروهای دشمن توسط توپخانه و نیروی هوایی شدت یافته به طوری که در روز ۱۸ اردیبهشت 1361، ۴ فروند از هواپیماهای دشمن در منطقه عملیات سرنگون شد و یک نفر از خلبانان نیز به اسارت در آمدند. در مقابل از طرف نیروهای خودی نیز یک فروند هواپیمای ۴-F نیروی هوایی نیز در این روز سقوط کرد و خلبان آن به شهادت رسید.
با تمام تلاشهایی که در این مقطع زمانی در منطقه عملیات صورت گرفت، فاصله های خالی بین قرارگاهها با جابه جایی نیروها پر نشد و در خاتمه روز ۱۸ اردیبهشت 1361 همه نیروها در آن قسمت از مرز، روی خط مرزی که پیوستگی نیروها در آن رعایت شده باشد استقرار نداشت. قرارگاه نصر (نصر1 و ۲) روی خط دژ مرزی حضور داشتند و امکان حضور دائم در خاکریز مرزی برای آنان فراهم نشد.
در این مرحله از عملیات ، توپخانه های پشتیبانی کننده فعالیت بی نظیری داشتند و بالگردهای هوانیروز و نیروی هوایی با تمام توان وارد عمل شدند. در مجموع می توان گفت هدایت کننده های عملیات و ستاد کربلای۳، از تمام توان موجود به نحو بسیار شایسته ای استفاده نمودند.
نمونه ای از پیامهای ارسالی و دریافتی در مرحله دوم عملیات بیت المقدس
| تاریخ | ساعت | گوینده پیام | گیرنده پیام | شرح پیام |
| 17/2 | 01:01 | پست شنود | فرماندهی نصر | یکی از پاسگاه های فرماندهی دسمن به محاصره نیروهای ایرانی درآمده و تقاضای کمک کرده است. واحدی که به نام بشار محاصره شد اظهار کرد که می خواهد یک گلوله نورانی پرتاب کند تا محلش برای رساندن کمک مشخص شود. |
| 01:03 | فرماندهی نصر | نصر1 و2 | یکی از قرارگاه های دشمن محاصره شده و گفت من محاصره شده ام گفتند منور بیانداز تا محل را پیدا کنیم، مواظب باشید بلافاصله همان قسمت را زیر آتش بگیرید. | |
| 01:05 | پست شنود | فرمانده نصر | برابر اطلاع، گروهان ابراهیم به محاصره نیروهای ایرانی درآمده است و گروهان منهدم گردیده است. | |
| 01:11 | معاونت لشکر21 | فرمانده نصر2 | وضعیت چیست؟ |
منبع: نصر بزرگ، سرتیپ شاهین راد، فرض الله، 1384، عرشان، تهران
انتهای مطلب
