مقدمه
شاید عنوان هوانیروز قهرمان را بتوان به آشکار و نه در شعار بلکه در میدان کار زار در چند فراز از نوشته‌های تحلیل گران جنگ در فاو تجسم کرد:
“ تیپ زرهی از سپاه هفتم عراق که برای پاتک به منطقه وارد شده بود، مورد هدف هلی کوپترهای کبرا قرار می گیرد و پس از برجای گذاشتن تلفات و خساراتی از منطقه می‌گریزد.“
و یا: “ … در حالی که درگیری شدت یافته است، حضور مجدد هلی کوپترهای کبرا بر فراز آسمان خستگی و کوفتگی را از بدن رزمندگان می زداید و خوشحالی و شادمانی به خاطر عملیات قابل توجه و مؤثر آنان، در چهره نیروها دو چندان می‌گردد، آنان به قدری مانور هلی کوپتر‌ها را موفق می دانند که به هر وسیله شده فرمانده عملیات را جهت تکرار صحنه ای مشابه تحت فشار می گذارند پیک می فرستند و یا از طریق بی سیم مکرراً درخواست پرواز مجدد هلی کوپترهای کبرا را می کنند، در همین حال حملات نیروی هوایی خودی نیز روحیه نیروها را افزایش می دهد.“
این نخستین باری نیست که زبان و قلم آشنایان به فعالیت‌های هوانیروز نا خودآگاه در وصف این یگان قدرتمند میدان‌های رزم مجبور به توصیف و تمجید می شوند زیرا در ایام جنگ ناخواسته هر گاه مـاموریتی بـه هوانیروز واگذار گردید، نتیجه رضایت بخش و غرورآفرین آن پیشاپیش مشخص و تضمین شده، تلقی می‌گردید و این مهم بدون تردید در سایه خردمندی فرماندهان، شجاعت خلبانان، دقت نظر ناوبران، کاردانی عوامل فنی و تلاش همگانی امکان پذیر می‌گردید در مجموع هوانیروز آمده بود که افتخاری جاویدان بیافریند و چنین کرد و از خود نامی ماندگار بر جای گذاشت، به طوری که امروز برای ما در نقش بازگو کنندگان این حماسه آفرینها هر چه بگوئیم و بنویسیم بازهم حق مطلب را ادا نکرده و جای بیشتر گفتن و بیشتر نوشتن برای دیگران می ماند.
سازمان رزمی:
هوانیروز با تمام توان و با شرکت دادن حداقل 80 فروند از انواع بالگردهای خود در عملیات والفجر8 شرکت نمود و توان رزمی خود را به‌نمایش گذاشت. برابر اسناد و مدارک موجود یگان‌های زیر در عملیات والفجر8 شرکت موثر داشته‌اند:
ـ گروه پشتیبانی عمومی اصفهان با کلیه مقدورات در پشتیبانی مستقیم از تلاش اصلی (یگان‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)
ـ گروه رزمی مسجد سلیمان و گروه رزمی کرمان در پشتیبانی مستقیم تلاش پشتیبانی (ارتش جمهوری اسلامی ایران)
لازم به ذکر است با توجه به این که عملیات تلاش پشتیبانی در چند روز اول عملیات به پایان رسید و خط پدافندی تثبیت گردید، بیشتر وسائل پشتیبانی آتش (توپخانه و هوانیروز، …) با تغییر ماموریت به پشتیبانی تلاش اصلی پرداختند، لذا گروه‌های رزمی مسجد سلیمان و کرمان نیز با تغییر ماموریت، به پشتیبانی از تلاش اصلی مبادرت کردند.
ـ پایگاه تهران در احتیاط و با تقدم در منطقه تلاش اصلی.
درباره حجم وسائل پرنده هوانیروز شرکت کننده در عملیات فاو معاونت هماهنگ کننده هوانیروز می‌گویند“ آمار اولیه را می‌توان از مدارک استخراج کرد، اما این آمارها معمولاً قابل استناد نیستند، زیرا با توجه به حضور دائمی فرمانده وقت هوانیروز در ستاد هدایت کننده عملیات هر شب در شور ستادی نیاز روز بعد پیش بینی و شبانه دستورات لازم به گروه‌های هوانیروز صادر می‌گردید و روز بعد وسائل پرنده مورد نیاز در منطقه حاضر می‌شد. این دستورات بیشتر شفاهی و تلفنی انجام می‌گرفت و در جائی ثبت نمی‌شد، بنابراین ممکن بود در یک روز چندین فروند اضافه و یا کسر گرددو این هم یکی از ویژگیهای خوب هوانیروز است که در اثر تحرک بالای آن به‌دست می‌آید.
مأموریت
هوانیروز، این یگان پرصلابت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با داشتن نیروهای متخصص و فداکار در تمامی زمینه‌های جنگ فعال بود، ترابری پرسنل، حمل آذوقه، مهمات، جابجایی وسائل رزمی سنگین و سبک، پشتیبانی از نیروهای تک کننده، دفع پاتک‌های دشمن، انجام پروازهای شناسائی، تخلیة مجروح و از همه مهمتر پشتیبانی آتش موثر از جمله وظائفی بود که بر دوش پرسنل این یگان سنگینی می کرد. در مدارک منتشره آمده است که هوانیروز در عملیات والفجر8 بااستفاده از کلیه تاکتیکهای رزمی و تجربه‌های کسب شده در جنگ ناخواسته، انواع ماموریتهای متنوع پیش بینی شده برای این نیرو را با توانایی بیش از انتظار به انجام رسانده و به طور مشخص با توجه به اهمیت رعایت فریب تاکتیکی که در عملیات والفجر8 به عنوان موثرترین تاکتیک مورد نظر بود، هوانیروز با پروازهای فریبنده در فریب دشمن و انحراف عناصر اطلاعاتی در تشخیص تک اصلی نقش موثری ایفا نموده است که با روال عادی عملیات‌های گذشته به طور کامل متفاوت بود، صرف نظر از انواع ماموریتهای رزمی و پشتیبانی رزمی که به طور معمول انجام گرفته است، هوانیروز در روزهای اول عملیات که یگان‌های تک ور از رودخانه خروشان اروندرود گذشته بودند و هنوز پلی روی رودخانه زده نشده بود و پلهای روی رودخانه بهمنشیر نیز تخریب شده بود و ارتباط تدارکاتی آنان با عقبه قطع بود، با حمل بار خارجی بویژه سلاحهای سنگین پیاده توانست کمک چشمگیری به یگان‌های در خط بنماید.
محل استقرار هوانیروز
منطقه اصلی استقرار بالگردها و سایر نیروهای پشتیبانی هوانیروز در مناطق دارخوین، چنانه و عین خوش قرار داشت و از این مناطق برابر ماموریتهای ابلاغی به مناطق فرعی (قرارگاه شهید سلیمان‌خاطر، قرارگاه رعد، قرارگاه خاتم‌الانبیاء، قرارگاه عقاب، قرارگاه المهدی) در قالب تیمهای چند فروندی اعزام می‌شدند تا ماموریتهای خود را انجام دهند.
شرح عملیات
پس از عبور شبانه نیروها از رودخانه و روشن شدن هوا، عملیات وارد مرحله تازه‌ای شد و برای ادامه کار نیروهای خط شکن با پشتیبانی آتش، نیروهای تقویتی و از همه مهمتر تجهیزات سنگین مانند توپ‌های ١٠٦، توپ‌های پدافندی، سکوهای پرتاب موشک و… در نطر گرفته شد.
بنابراین بالگردهای هوانیروز ترابری نیروها و انتقال تجهیزات سنگین از اروندرود به منطقه فاو را شروع کرده و همزمان تیمهای آتش (بالگردهای کبرا) نیروهای دشمن را که سرسختانه مقاومت می‌کردند در هم می‌کوبیدند.
لازم به ذکر است در روزهای اول که هنوز پلی بر روی رودخانه اروند ساخته نشده بود کلیه تجهیزات سنگین، مهمات و نیروها، به وسیله بالگردهای هوانیروز به آن طرف رودخانه منتقل می‌شد.
در همان چند ساعت اول دشمن طوری غافلگیر شده بود که یکی از فرماندهان عراقی، وضعیت نبرد را به رده بالاتر چنین گزارش می‌دهد: «دشمن (ایران) مانند سیل به وسیله قایق و بالگرد نیرو پیاده می‌کند و بازمی‌گردد. اگر چاره‌ای نکنید، می‌روند ام‌القصر را هم می‌گیرند. وضعیت ما بسیار بد است.
تاکتیک هوانیروز در عملیات والفجر ٨ طوری بود که بالگردهای کبرا به سه تیم آتش تقسیم شده بودند. همیشه یک تیم در پرواز و درگیری مستقیم با دشمن، یک تیم در حال بازگشت از منطقه عملیات جهت بارگیری مجدد مهمات و یک تیم در حال رفت به سمت منطقه و اجرای آتش بر روی دشمن بود.
این تیم‌ها با استفاده از انواع راکت، موشک «تاو»، موشک «ماوریک» و توپ‌های ٢٠ میلیمتری آنچنان آتشی در منطقه عملیات بر روی دشمن گشودند که فرصت هرگونه حرکتی را از دشمن گرفته و هر پاتک عراق در همان آغاز با شکست قطعی روبرو می‌گشت.
دشمن فکر نمی‌کرد نیروهای ایرانی،از منطقه فاو، عملیات والفجر ٨ را با آن سطح بالا شروع کنند و حتی تا چند ساعت اول فرماندهان ارتش عراق گمان می‌کردند که تک اصلی از منطقه هورالهویزه انجام خواهد شد و حمله به فاو، حمله فریبنده و ایذایی نیروهای ایرانی است.
در نهایت با مطلع شدن دشمن از منطقه اصلی عملیات و تصرف شهر فاو به وسیله رزمندگان ایرانی، نیروهای ارتش عراق درصدد مقابله با نیروهای اسلام برآمده و اقدام به اجرای پاتک‌های شدید کردند که با آتش انبوه دلاوران هوانیروز، نیروی هوایی و رزمندگان هر بار با شکست مواجه می‌شدند.
شرح فعالیت‌های پایگاه‌های چهارگانه می‌تواند به ما کمک کند که بیشتر به نقش ارزنده و تعیین کننده این نیرو در عملیات والفجر8 پی ببریم.
انتهای مطلب
