وضعیت ارتش ومیزان آمادگی آن در شروع جنگ تحمیلی چگونه بوده است؟
بعد از پیروزي انقلاب اسلامی، باتوجه به شرایط جدیدي که در اداره کشور پیش آمده بود و دیدگاههایی که نسبت به ارتش وجود داشت تا تثبیت و شکلگیري مدیریت و رهبري جدید در ارتش، بالطبع ضعفهایی درون ارتش به وجود آمده بود. هرچند که کارکنان مسلمان و علاقمند به انقلاب اسلامی که بدنه ارتش را تشکیل میدادند با تمام نیرو تلاش میکردند وضعیت پادگانها و پایگاهها را به حالت عادي برگردانند، ولی تصمیمات و اتفاقاتی که پیش میآمد اثر سوء خود را بر پیکره ارتش میگذاشت. از دلایل مهمی که باعث کاهش توان رزمی ارتش شده بود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هجوم به تعدادي از پادگانها و غارت سلاحها و اموال موجود در آن.
دستگیري و تصفیه تعدادي از کارکنان کادر ارتش.
بلاغ کاهش مدت خدمت سربازي به یک سال که بر این اساس عده زیادي از
سربازان از سربازخانهها ترخیص شدند و پادگانها را ترك کردند و سربازخانهها با
کمبود شدید سرباز مواجه شدند.
استعفاي عدهاي از کارکنان و خارج شدن از کسوت سربازي باتوجه به تسهیلاتی که
فراهم شده بود.
انتقال عده زیادي از کارکنان بدون در نظر گرفتن تخصص آنان به سایر یگانها، که
این مسأله باعث تراکم کارکنان در برخی یگانها و کمبود شدید در یگانهاي دورافتاده
و بد آب و هوا و بکارگیري بعضی کارکنان در مشاغل غیرمرتبط با تخصص و مهارت
خود شده بود.
همچنین ضعف انضباط و عدم رعایت کامل سلسله مراتب فرماندهی و به تبع آن ضعف در آموزش و نگهداري از دیگر عواملی بودند که به انسجام و کارایی یگانها لطمه وارد کرده بود. ضمن اینکه بسیاري از عناصر انقلابی ارتش براي تشکیل و تأسیس و تقویت کمیتههاي انقلاب اسلامی و سپاه پاسداران، قوه قضائیه، جهاد سازندگی و سازمانها و نهادهاي دولتی و شهري جذب آن نهادها شده بودند.
این در حالی بود که ارتش عراق باتوجه به پیشبینیها و طراحیهاي قبلی، با تجهیزات و آمادگی کامل در مرزها مستقر شده و منتظر فرصت مناسب براي حمله سراسري بودند و نهایتاً باتوجه به پشتیبانیهایی که از طرف استکبار جهانی میشدند و چراغ سبزي که از ابرقدرتها گرفته بودند به این کار دست زدند و کشور ما را از زمین و هوا و دریا مورد تهاجم قرار دادند.
با این حال حضور ارتش در سال اول جنگ با همه کاستیهایی که توضیح داده شد، جزو پرافتخارترین دوران ارتش محسوب میشود که توانست خودش را سریعاً پیدا کند و جلوي هجوم ناجوانمردانه ارتش عراق با آن همه نیرو را بگیرد، حرکت او را کند و سپس او را متوقف و تثبیت نماید و در حین جنگ بود که انضباط، آموزش، نگهداري و وحدت فرماندهی به ارتش بازگشت و آن گسستگی و بیانضباطیها و عدم اعتماد به نفس در بین افراد پایان پذیرفت.